Uniwersytet Śląski Wydział Nauk Społecznych Instytut Nauk ...

- nietrwałość aktów prawnych w Rosji i uciążliwą kontrolę celną na granicach,- bierność strony ukraińskiej co do aktywności we współpracy i traktowanie jejprzez liderów jedynie jako okazji do delegacji zagranicznych,- słabsze od oczekiwanych efekty w gospodarce i ochronie środowiska (ponad40% wskazań) oraz kulturze i edukacji (ok. 10% wskazań) zauważali liderzylokalni na pograniczu polsko-niemieckim.Znacznie więcej za to dostrzegano we współpracy transgranicznej pozytywów.Były one bardziej zróżnicowane nie tylko przedmiotowo, ale również pomiędzybadanymi grupami społecznymi. Zestawiając wymieniane korzyści współpracymożna m.in. wskazać na:- wzrost gospodarczy i wzajemne poznawanie, wymianę kulturalną,wyrównywanie różnic rozwojowych, doskonalenie języków obcych, rozwójturystyki, dbanie o ochronę środowiska, rozwój komunikacji, wymianyhandlowej i technologicznej oraz usuwanie stereotypów (na to zwracali uwagęliderzy z pogranicza polsko-rosyjskiego oraz polsko-ukraińskiego),- rozwój przyjaznych i pokojowych stosunków między państwami (najwięcejwskazań), a także możliwość częstych wyjazdów, łatwiejsze przekraczaniegranicy, możliwość rozwoju wymiany handlowej i lepszego zarobku to z koleiwypowiedzi mieszkańców pogranicza polsko-rosyjskiego oraz liderówpogranicza polsko-ukraińskiego,- szanse poznania kultury i obyczajów innego narodu, zwiększenie liczby miejscpracy, możliwość pomocy charytatywnej i edukacyjnej to natomiast uwagimieszkańców pogranicza polsko-ukraińskiego,- otwieranie nowych przejść granicznych, pozyskiwanie środków finansowychz Unii Europejskiej, rozwój współpracy kulturalnej, turystycznej, wymianymłodzieży (to natomiast najważniejsze korzyści współpracy wedługmieszkańców na pograniczu polsko-czeskim),- poprawę stosunków międzysąsiedzkich, dokonania w zakresie edukacjii kultury, możliwość wymiany doświadczeń i współpraca gospodarcza orazpoprawa infrastruktury transportowej to z kolei elementy, na które zwróciliuwagę mieszkańcy pogranicza polsko-niemieckiego.Ważnym czynnikiem wskazującym na rolę współpracy transgranicznejw przełamywaniu istniejących barier jest osobiste zaangażowanie się mieszkańcówi liderów we współpracę. Można zaobserwować tu prawidłowość, która polega natym, że im dłużej trwa współpraca tym większe jest osobiste uczestnictwo w niej.327