Uniwersytet Śląski Wydział Nauk Społecznych Instytut Nauk ...

pragną udowodnić „eurorentuzjastom”, że euroregiony nie spełniły największychnadziei jakie w nich pokładano, a więc nie spowodowały istotnego ożywieniagospodarczego obszarów, które obejmują swoim działaniem. Podając przykładpogranicza polsko-niemieckiego formułowany był na przykład zarzut, że pełniły onerolę przysłowiowego listka figowego dla strony niemieckiej, która byłazainteresowana tworzeniem euroregionów jedynie w tym celu, by uzyskać dotacjez funduszy europejskich. Z kolei dostępność strony polskiej do środków UniiEuropejskiej była najbardziej krytykowanym aspektem współpracy w ramacheuroregionów. Podkreślano, że rzeczywista waga pomocy dla polskiej częścipogranicza była niewielka, a świadczyła o tym chociażby niekorzystna relacjawielkości budżetów programów Interreg do Phare-CBC, jak również powolneuruchamianie przyznanych środków. Osiągnięcia w sferze kontaktów osobistych,oświaty, nauki i kultury to według krytyków zdecydowanie za mało, by można mówić,że owa współpraca przynosi spektakularne efekty. Pojawiające się problemy przyrozwiązywaniu zagadnień z dziedziny ochrony środowiska i infrastrukturykomunikacyjnej oraz silne różnice potencjałów gospodarczych sprawiają,że współpraca ta jest bardzo utrudniona i nie ma szans na prawdziwą integracjęna tych terenach.Z drugiej strony na przeciwnym biegunie plasują się zdecydowani entuzjaścitej formy współpracy, którzy twierdzą, że w zasadzie nie ma żadnych negatywów.Powstaje zatem pytanie, czy obserwując dotychczasowy przebieg współpracytransgranicznej w ramach różnych struktur i form w Europie można przychylić się doktóregoś z tych stwierdzeń? A może zastrzeżenia, co do rzeczywistych efektówwspółpracy transgranicznej dla społeczności lokalnych i regionalnych, jakieprzedstawiają niektórzy badacze, wcale nie są bezpodstawne? Mając na względziezamieszczoną we wstępie pracy uwagę, co do trudności jakie nastręcza ocena tejwspółpracy, należy wyraźnie podkreślić konieczność zachowania odpowiedniegodystansu, starając się dostrzegać zarówno osiągnięcia, jak i pojawiające sięproblemy, które należy wszelako bezwzględnie rozwiązywać. Uważam ponadto, żejednoznaczne opowiadanie się po którejkolwiek ze stron byłoby bardzo ryzykowne,a i racjonalne podejście badacza do tematu niejako wymusza ostrożnośćw wydawaniu sądów.Na pewno nie podlega dyskusji fakt, iż współpraca transgraniczna, w tymszczególnie euroregionalna, której generalnym celem jest zacieśnianie więzi,wzajemne skoordynowanie i zharmonizowanie przedsięwzięć oraz norm w różnych378