Uniwersytet Śląski Wydział Nauk Społecznych Instytut Nauk ...

Wydaje się, że właśnie te aspekty kształtują gospodarcze oblicze polskiegopogranicza.Z kwestiami środowiska naturalnego wiąże się problem rozwoju turystykii rekreacji. Atrakcyjność terenów pogranicza nie podlega wątpliwości, gdyż m.in.zróżnicowanie elementów środowiska geograficznego (orografia, jeziora, morze)stwarzają korzystne możliwości lokalizacji wielu obiektów infrastruktury. Stad teżobszary przygraniczne skupiają ponad połowę krajowej bazy noclegowej, zarównow obiektach turystycznych, jak i wczasowo-wypoczynkowych. Największa gęstośćobiektów turystycznych, co wydaje się czymś oczywistym, występuje na Wybrzeżu,w Sudetach, Karpatach i na Pojezierzu Warmińsko-Mazurskim 147 .Ciekawie prezentuje się także zestawienie mierników stopnia rozwojuspołeczno-demograficznego gmin przygranicznych jakie zaprezentował w cytowanejpracy Andrzej Rączaszek 148 . Analiza tych mierników pozwoliła autorowi dojść donastępujących wniosków.Mierniki przedstawiające infrastrukturę techniczną nie dają jednoznacznejopinii. Tymczasem wyposażenie w infrastrukturę techniczną warunkuje atrakcyjnośćlokalizacyjną obszarów pogranicza. Regiony z rozbudowaną i nowoczesnąinfrastrukturą, w skład której wchodzi uzbrojenie terenu w urządzenia wodnokanalizacyjne,sieć gazową i energetyczną oraz sieć obsługi transportowej,telekomunikacyjnej i informatycznej, przyciągają działalność gospodarczą zewzględu na możliwość obniżenia kosztów realizacji jakiejś inwestycji. Siećwodociągowa na polskim pograniczu wskazuje, że sytuacja w gminachprzygranicznych jest paradoksalnie najlepsza na wschodzie, a gorsza nazurbanizowanym i ludnym południu. Wynika to w zasadzie z gęstości zaludnienia,która zawsze odgrywać będzie rolę przy miernikach przedstawiających sytuację najednego mieszkańca. Sieć kanalizacyjna natomiast najlepiej rozwinięta jest nazachodzie i północy kraju, co wskazuje na niezatarte różnice wynikającez przynależności tych terenów do poszczególnych organizmów państwowych.Sytuacja w mieszkalnictwie wyrażana przez dwa mierniki także nie dajejasnego obrazu sytuacji na pograniczu. Powierzchnia użytkowa mieszkania na osobęjest największa na wschodzie, co ponownie wskazuje na rolę czynnikademograficznego. Całkiem odmiennie prezentuje się natomiast kwestiamieszkaniowa jeśli weźmie się pod uwagę liczbę osób na jedną izbę. Wówczas147 S. Ciok: Pogranicze polsko-niemieckie. Problemy..., op.cit., s. 90.148 A. Rączaszek: Społeczno-demograficzne zróżnicowanie..., op.cit., s. 235 – 237.228