Zoran Sulejmanov - Sudija Izvestitel - kniga I (p.1194)

na~eloto na socijalna pravednost.
Spored ~len 52 stav 4 od Ustavot, zakonite i drugite propisi ne
mo`at da imaat povratno dejstvo osven po isklu~ok vo slu~ai koga toa
e popovolno za gra|anite.
Od navedenite ustavni odredbi proizleguva deka Republika
Makedonija e socijalna dr`ava vo koja humanizmot, socijalnata pravda
i solidarnosta se izdignati na nivo na temelni vrednosti na ustavniot
poredok, a na site gra|ani im se garantira ednakvosta vo slobodite
i pravata pred Ustavot i zakonite.
Kako na~in na ostvaruvawe na navedenite ustavni na~ela so Zakonot
za posebnite prava na bezbednosnite sili na Republika Makedonija
i na ~lenovite na nivnite semejstva Republikata im garantira
posebni socijalni prava. Me|u drugite socijalni prava vo osporeniot
~len 12 od Zakonot e predvideno i pravoto na ednokraten pari~en nadomestok
na semejstvoto na zaginat ili po~inat pripadnik na bezbednosnite
sili koe pravo se ostvaruva vo posebna postapka pred nadle`ni
dr`avni organi.
Pritoa, zakonodavecot vo ovoj zakon ne go ograni~uva pravoto
so tu`ba vo parni~na postapka pred nadle`en sud da se bara spravedliv
nadomestok za pretrpeni du{evni bolki soglasno so Zakonot za
obligacioni odnosi.
Ottuka, spored misleweto na Sudot dr`avata spored svoite materijalni
mo`nosti, a so cel da ja ispolni svojata socijalna i humana
funkcija na odredena kategorija na gra|ani koi se na{le vo odredena
sostojba opredelila posebno pravo bez da zadira vo pravoto na ovaa
kategorija gra|ani vo sudska postapka da bara da se utvrdi sprovedliv
nadomestok za pretrpeni du{evni bolki. Imaj}i go predvid iznesenoto,
Sudot smeta deka e pravo na dr`avata so zakon da utvrdi posebni
prava za pripadnicite na bezbednosnite sili i za ~lenovite na nivnite
semejstva koi prava gi u`ivaat site koi se nao|aat vo ednakva
pravna polo`ba.
Vo ramkite na tie prava, pravo e na dr`avata da utvrdi ednokraten
pari~en nadomestok i da ja utvrdi negovata visina pri {to osnoven
kriterum za najvisokiot limit e prose~nata plata vo Republikata
vo momentot na nastapuvawe na smrtta na pripadnikot na bezbednosnite
sili, poradi {to Sudot smeta deka ne mo`e da se postavi pra{aweto
za soglasnosta na osporenata odredba so na~eloto na ednakvost.
Ova dotolku pove}e {to zakonodavecot vo nasoka na maksimalno
mo`no ostvaruvawe na na~eloto na ednakvost i socijalna pravednost
na semejstvoto na zaginat ili po~inat pripadnik na bezbednosnite
sili koe ostvarilo pravo na ednokratna pari~na pomo{ soglasno Zakonot
za odbrana ili Zakonot za vnatre{ni raboti mu ovozmo`uva ostvaruvawe
na pravo na razlikata od visinata {to ja primil po osnov na
navedenite zakoni do visinata predvidena so osporeniot ~len.
316