Zoran Sulejmanov - Sudija Izvestitel - kniga I (p.1194)

4. Spored ~lenot 8 stav 1 alineja 3 od Ustavot na Republika Makedonija
edna od temelnite vrednosti na ustavniot poredok na Republika
Makedonija e vladeeweto na pravoto.
So ~lenot 46 od Ustavot e opredeleno deka na univerzitetot mu
se garantira avtonomija, a uslovite za osnovawe, vr{ewe i prestanok
na dejnosta na univerzitetot se ureduvaat so zakon.
Soglasno ~lenot 51 od Ustavot, vo Republika Makedonija zakonite
moraat da bidat vo soglasnost so Ustavot a site drugi propisi so
Ustavot i so zakon. Sekoj e dol`en da gi po~ituva Ustavot i zakonite.
So ~lenot 58 od Ustavot e utvrdeno deka sopstvenosta i trudot
se osnova za upravuvawe i u~estvo vo odlu~uvaweto. U~estvoto vo upravuvaweto
i odlu~uvaweto vo javnite ustanovi i slu`bi se ureduva so
zakon i vrz principite na stru~nost i kompetentnost.
Zakonot za visokoto obrazovanie ("Slu`ben vesnik na Republika
Makedonija" br. 64/2000 i 49/2003) vo ~lenot 1 opredelil deka
predmet na ureduvawe na ovoj zakon se uslovite i postapkata za osnovawe,
finansirawe i prestanok na visokoobrazovnite ustanovi i se
utvrduvaat osnovite na organizacija, upravuvawe, razvoj i za vr{ewe
na visokoobrazovna dejnost.
Vo ~lenot 2 stav 1 to~ka 36 od Zakonot, e dadena definicija na
univerzitetot, deka pretstavuva najvisoka avtonomna visokoobrazovna,
nau~na, odnosno umetni~ka ustanova koja ja so~inuvaat visokoobrazovni
ustanovi osnovani spored ovoj zakon.
Spored ~len 10 stav 1 od Zakonot, visokoobrazovnite ustanovi
ja vr{at svojata dejnost vrz principot na akademskata avtonomija, a
spored stav 3 od ovoj ~len, avtonomijata na univerzitetot vklu~uva
akademska sloboda na visokoobrazovnite ustanovi, avtonomija na upravuvaweto
so visokoobrazovnite ustanovi i neprikosnovenost na avtonomijata.
Vo ramkite na ovoj zakonski koncept, so odredbite od Zakonot e
uredeno deka dr`avnite fakulteti kako visokoobrazovni ustanovi
imaat svojstvo na pravno lice, edna smetka za redovno rabotewe preku
koja raspolagaat so buxetskite sredstva, kako i edna ili pove}e posebni
smetki preku koi raspolagaat so sredstva od samofinansira~ki
aktivnosti, donacii i krediti. Osnoven akt na viskoobrazovnata ustanova
e statutot, so koj soglasno ~l. 8 st. 2 od Zakonot se ureduvaat vnatre{nata
organizacija, na~inot na vr{ewe na visokoobrazovnata dejnost,
ovlastuvawata i na~inot na rabotata i odlu~uvawe na nejzinite
organi, drugi pra{awa od zna~ewe za nejzinata dejnost i rabotewe, za
koi so ovoj zakon e predvideno da se ureduvaat so statut, kako i drugi
odnosi vo soglasnost so ostvaruvaweto na nejzinata avtonomija.
So stavot 3 od ovoj ~len od Zakonot e utvrdeno deka statutot go
donesuva organot na upravuvawe na visokoobrazovnata ustanova, vo
stavot 4 e opredeleno deka na statutot na dr`aven fakultet i visoka
stru~na {kola soglasnost dava senatot na univerzitetot, a spored
73