Zoran Sulejmanov - Sudija Izvestitel - kniga I (p.1194)

egistrirani dano~ni obvrznici za presmetuvawe i za pla}awe na ovoj
danok. Prvata kategorija se dano~ni obvrznici koi se obvrzani da se
registriraat za danokot na dodadena vrednost spored kriteriumite
utvrdeni vo stav 1 na ~len 51 od Zakonot i toa se t.n. postojani dano~ni
obvrznici. Vtorata kategorija se dano~ni obvrznici koi ne se obvrzani
da se registriraat, tuku soglasno stavot 4 na ovoj ~len dobrovolno
se registrirale kako dano~ni obvrznici so podnesuvawe prijava za registracija
do dano~niot organ i vo toa svojstvo tie ostanuvaat pet kalendarski
godini. Ottamu, tie se i tn. nepostojani, odnosno povremeni
dano~ni obvrznici.
Me|utoa, od sodr`inata na ~lenot 51 od Zakonot proizleguva
deka ovoj zakon poznava i treta kategorija dano~ni obvrznici, a toa se
onie dano~ni obvrznici - rezidenti vo zemjata koi ne se obvrzani da se
registriraat za danokot na dodadena vrednost i koi ne se registrirale
dobrovolno za toa. Ovie dano~ni obvrznici, za razlika od registriranite
dano~ni obvrznici, ne dolguvaat danok na dodadena vrednost za
promet na dobra i uslugi i ne se ovlasteni da go iska`uvaat oddelno
ovoj danok vo fakturite ili drugite dokumenti, nitu imaat pravo na
odbivka na prethodni danoci (~len 51 stav 3 od Zakonot).
So ogled na toa {to osporenata zakonska odredba najdirektno e
povrzana so ~l. 55 st. 1 i 2 od Zakonot, Sudot pri ocenuvawe na nejzinata
soglasnost so Ustavot go ima{e predvid i ovoj ~len od Zakonot.
Imeno, vo ~lenot 55 stav 1 od Zakonot e utvrdeno deka ako nekoe lice
vo fakturata go iska`e oddelno danokot na dodadena vrednost iako za
toa ne e ovlasteno, toga{ go dol`i iska`aniot iznos koj se pla}a vo
rok od 5 rabotni dena, po izdavaweto na fakturata. Vo stavot 2 na ovoj
~len, pak, e utvrdeno deka ako dano~niot obvrznik vo fakturata za
izvr{eniot promet iska`e oddelno pogolem danok od iznosot koj spored
ovoj zakon go dol`i, liceto }e go dol`i i vi{okot na danokot.
Odredbite na stav 1 i 2 na ~lenot 55 od Zakonot spored Sudot gi
ureduvaat pravnite posledici vo slu~aj koga dano~nite obvrznici dosledno
ne gi po~ituvaat zakonskite normi za presmetuvawe i pla}awe
na danokot na dodadena vrednost. Imeno, vo stavot 1 na ovoj ~len se
utvrduva posledicata vo slu~aj koga vo fakturata izdadena od dano~en
obvrznik koj ne e registrian za celite na danokot na dodadena vrednost
oddelno e iska`an, odnosno presmetan i naplaten ovoj danok od
primatelot (kupuva~ot) na dobroto, odnosno uslugata, iako toj ne go
dol`i ovoj danok kon dr`avata nitu e ovlasten oddelno da go iska`uva
vo fakturata. Vo stavot 2 na ovoj ~len, pak, se utvrduva pravnata posledica
vo situacija koga vo fakturata izdadena od registriran dano-
~en obvrznik e iska`an povisok iznos na danok na dodadena vrednost
koj {to ovoj dano~en obvrznik go dol`i spored ovoj zakon. Iska`aniot
povisok iznos na danokot na dodadena vrednost mo`e da bide poradi
gre{ka vo presmetuvaweto ili poradi primena na op{tata (18%)
namesto povlastenata (5%) dano~na stapka.
626