prawo bliższoÅci krewnych w polskim prawie ziemskim do koÅca xv ...
prawo bliższoÅci krewnych w polskim prawie ziemskim do koÅca xv ...
prawo bliższoÅci krewnych w polskim prawie ziemskim do koÅca xv ...
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
148<br />
polską i Kujawami nigdzie w zasadzie nie występuje 173 . Zresztą w źródłach<br />
wielkopolskich znajdujemy wyraźne powołanie się na bliżej nie<br />
znaną uchwałę ziemską ł74 . Daty j ej nie znamy, w każdym razie pierwsza<br />
wzmianka o publicznym ogłaszaniu alienacji nieruchomości pochodzi<br />
z 1394 r. 175 Wprawdzie takie rozwiązanie mogło podyktować samo życie,<br />
jednakże obie wzmianki małopolskie o proklamacji zdają się wskazywać<br />
na obcą jej metrykę 176 . Jedno źródło pochodzi bowiem wyraźnie z terenu<br />
prawa niemieckiego, w drugim zaś inicjatywa proklamacji pochodzi<br />
od nabywcy, który jeśli nie jest mieszczaninem, to w każdym razie<br />
kimś z miastem związanym (nobilis civis et consul Cracoviensis) 177 .<br />
Pomijając trzykrotne wezwanie ewentualnych retrahentów i skutki<br />
z tym związane, sposób wykonywania retraktu jest w zasadzie ten sam<br />
w Wielkopolsce, co i w pozostałych ziemiach. I tak pierwszą czynnością<br />
bliskiego była tzw. zapowiedź transakcji, to jest położenie aresztu na<br />
jej wpisie <strong>do</strong> ksiąg są<strong>do</strong>wych. Wstrzymywało to wydanie <strong>do</strong>kumentu<br />
stwierdzającego <strong>do</strong>konanie pozbycia 178 . Zapowiedź miała i to znaczenie,<br />
że po jej wniesieniu nie wolno było we wpisie niczego zmieniać. Szło<br />
o to, by strony w wia<strong>do</strong>mym celu nie podniosły np. ceny nabycia 179 .<br />
Jeśli zapowiedź miała wstrzymać wydanie <strong>do</strong>kumentu alienacyjnego,<br />
winna być zgłoszona w Wielkopolsce, na Kujawach i ziemi łęczyckiej<br />
w terminie 6 tygodni od zeznania pozbycia <strong>do</strong> ksiąg są<strong>do</strong>wych 18 °. Z pew-<br />
173 W źródłach ruskich spotykamy tylko dwie wzmianki — AGZ XIX, 1932<br />
(po r. 1469) i AGZ XII, 3299 z 1466 r. Tu mimo ogłaszania sprzedaży nadal obowiązuje<br />
dawność trzech lat i trzech miesięcy. Z Małopolski mamy wprawdzie<br />
również dwie wzmianki o ogłaszaniu transakcji, jedna wszakże pochodzi z sądu<br />
leńskiego (Imbram., 20 z 1444 r.), w drugiej nabywcą jest mieszczanin krakowski<br />
(Hele. II, 4132 z 1475 r.).<br />
174 Piek., 1355 z 1409 r., 1426 z 1410 r.; KDWP V, 271 z 1417 r.<br />
175 Leksz. Í, 1734, 1764.<br />
ewentualnych uprawnionych <strong>do</strong> zgłaszania pretensji w ciągu roku i dnia. Po upływie<br />
tego czasu skazywano ich na „wieczyste milczenie", a nabywcy dawano <strong>do</strong>kument<br />
stwierdzający między innymi, że <strong>do</strong>konano wwiązania (Auflassung). Zob.<br />
Ko ran y i, Powszechna historia, t. III, Warszawa 1966, s. 35.<br />
177 Hele. II, 4132 z 1475 r.<br />
178 Hele. II, 3647 z 1460 r.: „R. de T. ... litteram racione proximitatis in actis<br />
Xansch, super bonis in parva Xansch, C. et P. in P. per R. de parva Xansch J. K.<br />
venditis, per A. G. ministerialem arrestavit ut de libro non exiret". Po<strong>do</strong>bnie<br />
Sand.., 121 z 1397 r.; Ul. II, 6259 z 1398 r.; Hele. II, 2056 z 1426 r„ 3223 z 1444 r.;<br />
AGZ XVIII, 441 z 1473 r. i szereg innych.<br />
179 AGZ XVI, 2368 z 1497 r.: „Andreas ministerialis ... interdixit litteras ...<br />
Johanni Amor ... super bona Denow ... que bona circa ... P. et N. Sz. emit, ut<br />
non extraderentur ex actis ... Eciam ... interdixit, ne inscripciones inter predictos<br />
meliorarentur".<br />
180 Patrz wyżej, s. 147, zob. też art. 22 zwodu łęczyckiego, AKP IV, s. 440.<br />
17
Change language