FRONDA

Duchowieństwo było zawsze jedyną warstwą "znawców religii",interpretatorów jej praw i przykazań, a w konsekwencji kierowało sferą "wiaryreligijnej" szerokich rzesz ludności. Stąd też duchowieństwo zajmowałospecyficzną pozycję, którą można określić mianem "rządu dusz". Przyznają tonawet wrogowie religii i dlatego też rozmaici gracze polityczni pojawiający się whistorii widząc uznanie i powszechną akceptację duchowieństwa myśleli nadwykorzystaniem tego fenomenu dla skuteczniejszego oszukiwania i ogłupianialudzi.3/ Teza o identyczności religii i politykiPolityka ma charakter wyłącznie nominalny i należy do sfery zjawiskwtórnych, tzn. nic nie jest pierwotnie i ze swej natury polityczne, można jedynienadać każdej kwestii aspekt polityczny. Stąd też czynności stricte kultowe zyskujączasem wymiar polityczny, jak np. modlitwa w trakcie dżihadu, tawwaf (jednaceremonii związanych z pobytem pielgrzymów w Mekce - przyp. tłum.), modlitwapiątkowa i zgromadzenia, które nabierają wydźwięku politycznego.Modlitwa piątkowa jest czynnością kultową, która jest jednak zespolona zpolityką. Polityka jest zespolona z kultem, co znaczy, że wymiar kultowy danejczynności łączy się zarazem z pewnym wymiarem politycznym.Teza o identyczności polityki i religii znajduje wielu zwolenników wśródwyznawców wszystkich religii objawionych z chrześcijaństwem włącznie.Sformułowanie tej tezy przypisuje się jednak spoczywającemu w pokojumęczennikowi Seyyedowi Hasanowi Modarresowi, który jest autorem znanegostwierdzenia, że "nasza polityka jest taka sama jak nasza religia, a nasza religiajest taka sama jak nasza polityka".Imam Chomeini, negując koncepcję odseparowania duchowieństwa odpolityki, tak oto wypowiada się o związku polityki z islamem: "Zaprawdę wszystkow islamie jest polityką. Islam został źle zaprezentowany, cała polityka bierze źródłoz islamu."Analiza dzieł imama, m.in. powyższej wypowiedzi, jasno pokazuje, że jeston przekonany o słuszności trzeciej tezy, tzn. polityka islamu zespoliła się z jegowymiarem religijnym. Nie ma tu żadnej separacji ani rozdziału, a w konsekwencjitego duchowni nie tylko nie są odseparowani od polityki, ale są wręcz zobligowanido zaangażowania w kształtowanie politycznych losów społeczeństwa.Imam Chomeini stworzył cztery teorie dotyczące zaangażowaniaduchowieństwa i przywódców religijnych w sprawy polityczne. Obwieszczał je wwystąpieniach politycznych, jak również wydał poświęconą im fatwę.Konieczność zaangażowania duchowieństwa w życie polityczneZapoznając się z poglądami imama Chomeiniego łatwo można spostrzec,że uznawał on zaangażowanie w życie polityczne jako rzecz konieczną dlakażdego muzułmanina, a stworzenie muzułmańskiego rządu jako obowiązekreligijny spoczywający na barkach znawców szariatu (2): "Poza nieomylnymimamem (3) i mianowaną przez niego osobą nikt nie jest uprawniony do tego, bybrać na siebie odpowiedzialność za sprawy polityczne, takie jak wykonywanie298 FRONDA DOŻYNKI 1996