FRONDA

dywersantów. Wezyr Malikszaha Nizam al-Mulk (rzekomy rówieśnik Hassana izdeklarowany przeciwnik Asasynów) zginął tego samego roku, zasztyletowanyprzez fida'i przebranego za sufickiego pielgrzyma.Koneksje Asasynów sięgały bardzo daleko - pod koniec XI wieku udało imsię zdobyć poparcie seldżuckiego księcia Aleppo, Ridwana Ibn-Tutusha. W wielumiejscach sieć skomplikowanych morderstw politycznych doprowadziła dopowstania „filii" Alamut. Chociaż najwyższym autorytetem był dla nich „Szejk zGóry" i jego spirytualno-polityczna doktryna, prowadziły one działalnośćautonomiczną, perfekcyjnie dostosowaną do warunków lokalnych. WpływyAsasynów dosięgły nawet Indii - istnieją dowody na to, że udało im się skutecznieinfiltrować sektę thugów - morderczych czcicieli bogini Kali.Asasyni przeprowadzili kilka udanych operacji wojskowych w Syrii -należało do nich np. opanowanie górskiej fortecy Masyad oraz kilku innychwarowni położonych na północy kraju -Al-Kahf, Al-Qadmus iAI-Ullayqah. O skalitych działań może świadczyć fakt, iż czasowo okupowali oni niektóre z miast oznaczeniu strategicznym, np. Shayzar. Z upływem czasu Asasyni syryjscy stalisię praktycznie niezależni od ośrodków w Persji.Krzyżowcy, napływający od momentu ogłoszenia pierwszej krucjatyogromną falą, stanęli wobec potężnego, choć kompletnie zdezorganizowanegoprzez Asasynów nieprzyjaciela. Należy zakładać, że tajne pertraktacje międzywysłannikami Hassana a stroną chrześcijańską rozpoczęły się jeszcze przed 1095rokiem. O podobnych kontaktach napomykają między wierszami niektóre z kronik;Wilhelm z Tyru, potwierdzając heretyckie powiązania templariuszy, wspominao dwóch asasyńskich wysłannikach wyrażających jakoby gotowość ich pana doprzyjęcia wiary chrześcijańskiej. Należy przy tym zwrócić uwagę na dwa istotneaspekty tej wzmianki:1) Wilhelm z Tyru z całą pewnością nie zdaje sobie sprawy z istnienia taqiyya -taktyki umożliwiającejAsasynom „zmianę skóry" i wyciągnięcie realnych korzyściz aliansu wymierzonego przeciwko sunnitom. Próby negocjacji wynikały zatemnie tyle z prochrześcijańskich sympatii, co ze świadomej kontynuacji wybranejmetody.2) Relacja Wilhelma z Tyru jest świadectwem wymierzonym przeciwko zakonowitemplariuszy. Trudno tu wykluczyć możliwość zniekształcenia lub celowegospreparowania wiadomości dotyczącej faktycznych wydarzeń.Asasyni z całą pewnością podejmowali działania mające na celu zdobycie poparciakrzyżowców. W 1102 roku przed stoczeniem bitwy z chrześcijanami, z rąk ludziludzi Hassana ginie książę Emessy. Z pewnądoządobrej woli można zaryzykowaćstwierdzenie, że dzięki machinacjom Asasynów oddziały krzyżowców zdołałyumocnić swe pozycje w Lewancie. Na początku XII wieku, sytuacja zaczęłaprzypominać Hobbesowską „wojnę wszystkich przeciwko wszystkim". Sułtaniseldżuccy i przywódcy sunniccy rozpoczęli prześladowania izmailitówmieszkających na ich terenach. Przestało istnieć wiele obronnych osad, a ichmieszkańcy poginęli lub zostali „przeprogramowani" przez najeźdźców.Śmierć Hassana i Sabbah w 1124 roku zamknęła pierwszy okresdziałalnościAsasynów. Rozpoczął się okres kolejnej Przemiany, Ruz-i Ouiyamat- Wielkiego Wskrzeszenia dusz w czasach ostatnich.314 FRONDA DOŻYNKI 1996