FRONDA

Św. Augustyn swojego duchowego ucznia znalazł w św. Tomaszu zAkwinu.Ten XIII-wieczny dominikanin postanowił naśladować swojego nauczyciela w dośćoryginalny sposób. Był wierny Augustynowi nie tyle w intelektualnychrozwiązaniach, ile w postawie charakteryzującej się usilnym pragnieniemnawracania filozofów pogańskich. Krótko mówiąc, chciał ochrzcić Arystotelesa.W związku z tym dostał się między dwa ognie. Z jednej strony przeciwstawiał sięzachowawczym teologom. Ponieważ zakazali oni czytania dzieł Arystotelesa wParyżu, św. Tomasz czytał je z zainteresowaniem w innych ośrodkachuniwersyteckich. Z drugiej strony, będąc świadomy, że prawda objawiona jestprawdą pełną i najwyższą a nie cząstkową, zwalczał błędy awerroistów. Wkonsekwencji napisał Summę Teologiczną będącą nowąteologiczno-filozoficznąwykładnią wiary chrześcijańskiej. W swoim dziele godzitnadprzyrodzoną mądrośćBoga objawioną w Biblii z oświeconą mądrością Ojców Kościoła i z naturalnąmądrościąArystotelesa. Nie był to synkretyzm lecz synteza. Sądził, że jeśli jakiśczłowiek powiedział coś prawdziwego, to prawda ta nie może być sprzeczna zObjawieniem, gdyż w przeciwnym razie znaczyłoby to, iż Bóg się mylił. Z koleiBóg nie objawił nam wiedzy o wszystkim, lecz jedynie o tym, co jest bezwzględniepotrzebne do zbawienia. Możemy więc naszym naturalnym rozumem corazbardziej poznawać świat i dzięki temu (korzystając również z całej pomocy Łaski)rozwijać swoją chrześcijańską wiedzę o Stwórcy i Jego stworzeniu. Arystoteles,ponieważ był poganinem i nie znał Objawienia, w wielu "świętych" sprawach sięmylił, lecz w innych dziedzinach często okazał się bardziej przenikliwy niż św.Augustyn i jego świątobliwi kontynuatorzy. Akwinata nie tyle uległArystotelesowi,co raczej podporządkował się prawdzie, którą odnalazł w jego pismach. ZnającPrawdę Najwyższą nie bał się zerkać na prawdę niższą. Ideologia boi się prawdy,gdyż boi się rzeczywistości, która ciągle weryfikuje nasze konstrukcje umysłowei intelektualne przyzwyczajenia. Niewiara z kolei boi się dogmatów, gdyż nie potrafipodporządkować się autorytetowi, który ją przerasta. Św. Tomasz nie należał dostrachliwych, więc został Doktorem Kościoła. Potrafił z uznaniem odnosić się dopogan, najwięcej szacunku mając do tych, którzy nie wzbraniali się przedduchowym ochrzczeniem.Niedawno zmarły o. Józef M. Bocheński, dominikanin, wybitny logik i filozofnauki, stwierdził, że współczesna nauka zbliża się do odkrycia prawdy o istnieniuBoga. Rzeczywiście wielu współczesnych naukowców pragnie iść w śladyWernera Heisenberga, który dzięki intensywnemu przyglądaniu się kwantowejstrukturze świata stał się mistykiem. Kosmologowie tajemniczo milczą, gdy padapytanie o to, co się działo przed Wielkim Wybuchem. Fizycy nie mogąc przekroczyćbariery zasady nieoznaczoności, zastanawiają się, czy Bóg gra w kości.Psycholodzy i parapsycholodzy z namaszczeniem mówią o nadświadomości,poprzez którą człowiek jest zatopiony w jakimś wyższym świecie duchowym.Jednak Bóg, o którym mówią naukowcy, w niewielu miejscach jest podobny doBoga, o którym mówi Objawienie. Bardziej przypomina buddyjską Pustkę czytaoistyczną podstawę rzeczywistości wykraczającą poza przeciwieństwa bytu iniebytu, dobra i zła. Wobec tak niejasnej sytuacji rodzą się w łonie chrześcijaństwa,zgodnie zresztą z tradycją, dwie skrajne postawy. Teologowie, którzy chcą byćbliżej świata nauki kosztem nienaukowego Nieba, odrzucają staroświeckiego BogaFRONDA DOŻYNKI 1996 325