FRONDA

wszelkie gwałtownie przeprowadzone reformy mogły spowodować u wiernychwstrząs (w krajach zachodnich taki wstrząs spowodowały). Poza tym wielu zaleceńSoboru nie sposób było w komunizmie zrealizować, np. Stanisława Grabska wksiążce "Dzieci Soboru zadają pytania" przyznaje, że dekret o apostolstwieświeckich był praktycznie niemożliwy do wprowadzenia w życie z powodu agenturyIV Departamentu MSW.Wspomniany zresztą Departament, zajmujący się infiltracją duchowieństwa,na długo przed pojawieniem się w Polsce komercyjnych wydawnictw typu "MarbaCrown" czy "Uraesus" (wydają m.in. Kiinga, Deschnera czy Ranke-Heinemann)zajmował się promowaniem postępowej myśli teologów zachodnich. Departamentwydawał periodyk "Ancora", nie figurujący w oficjalnym rejestrze czasopism irozsyłany pocztą do wybranych odbiorców. Głównymi autorytetami na łamachtego pisma - jak wspomina bp Józef Życiński - byli tacy teologowie, jak: Kung czyGreinacher, głoszący poglądy niezgodne z doktryną katolicką.Polska nie doczekała się co prawda swojego Drewermanna i na wielkąmyśl heretycką raczej się nie zanosi, ale tu i ówdzie pojawiają się wypowiedziksięży stawiające ich wierność ortodoksji pod znakiem zapytania. Podczassympozjum ekumenicznego w maju br. ks. Lucjan Balter SAC stwierdził, żedogmatu o nieomylności papieża nigdy nie uchwalono i jest on tylko faktemprasowym. Rektor Kolegium oo. Jezuitów w Krajowie ks. Stanisław Obirek SJudzielił natomiast wywiadu dla tygodnika "Przekrój" (14/1996). Znajdujemy tamnastępującą wypowiedź: "Czy ci, którzy nie chodzą ani do spowiedzi, ani dokościoła, są gorszymi katolikami? - Nie! Dziś ludzie po prostu nie znoszągrożącego im palca wskazującego". Albo inna myśl księdza rektora: "Dokonfesjonału ludzie często przychodzą też z problemami, z którymi wcześniejbyli już u wróżki, astrologa czy psychologa, uważając zresztą, że wizytą ujasnowidza naruszyli zasady religii. - Nie! Wszyscy świadczymy usługikomplementarne. (...) Zresztą, czy wizyta u wróżki jest absurdem? Gna nas tamciekawość przyszłości. Mamy godziwe prawo ją poznać, pocieszyć się, choćniewielu wróżów jest godnych zaufania".Opinii o podobnym stopniu zgodności z ortodoksją katolicką - takich, jakte wymienione wyżej - pojawia się na ustach duchownych w Polsce coraz więcej.Czasami są one publicznie prostowane (jak w przypadku ks. Baltera), czasaminie (jak w przypadku ks. Obirka). Najczęściej nie dotyczą one sprawfundamentalnych, ale to od podobnych im wypowiedzi, na które nie reagowalipublicznie ani biskupi, ani księża, ani wierni, rozpoczął się rozłam w Kościeleaustriackim - ostrzega biskup Laun. We wspomnianej już książce pisze on:"Głównym niebezpieczeństwem dla Kościoła jest zakwestionowanie prawd wiaryi zawsze przy tym ujawnia się ten sam sposób działania: najpierw sprzeciwdotyczy drobnych kwestii, a potem w nieunikniony sposób musi doprowadzić dotego, że - wyraźnie lub milcząco -kwestionuje się autorytet żywego UrzęduNauczycielskiego i odbywa się to w imię własnej interpretacji Biblii i Soboru."Bogatsi o te obserwacje możemy uniknąć błędów, które popełnił Kościółw krajach zachodnich. Mamy niepowtarzalną szansę wnieść do odnowyposoborowej swoją własną dynamikę, unikając zarazem tych pułapek, w którewpadli inni.16 FRONDA DOŻYNKI 1996