FRONDA

się dwunastego imama. Siedmiowcy utrzymywali natomiast, że przewodnictwoduchowe należało pierwotnie do starszego brata Musy, Ismaila. Twierdzili ponadto,że zaginiony w niewyjaśnionych okolicznościach w roku 770 syn Ismaila -Mohammed - był siódmym i ostatnim imamem, a millenium nadejdzie wraz zjego powrotem na ziemię.Peter Lamborn Wilson w kontrowersyjnej pracy „TheAnti-Caliph" poświęcawiele miejsca rozważaniom dotyczącym ismailickiej gnozy. Ismailici podkreślalicykliczną naturę historii, której zasadą przewodnią jest prawo ciągłych przemiani fluktuacji. Kosmiczna wstęga wydarzeń wciąż się rozwija, nie doprowadzającani do katastrofalnego wyładowania, ani do „złotego wieku". Każdy z pod-cyklidziejowych znajduje się pod szczególną opieką proroka (którego osobareprezentuje zewnętrzny aspekt objawienia) i świętego - asasa (zaskakującaanalogia?), utożsamionego z aspektem wewnętrznym. Tak więc Mojżesz przyniósłz góry Synaj Prawo, Aaron zaś nauczał jego znaczenia ezoterycznego. Mahometdał ludowi Koran i Shariah, Ali wcielił w życie (dał przykład swoją męczeńskąśmiercią) ukryte znaczenia Ksiąg.Głęboki sens objawień, znany wcześniej jedynie wybranym staje się, dziękibosko natchnionym interpretatorom, dostępny ogółowi. Każdy wytrwałyposzukiwacz znajduje się pod szczególną ochroną sił działających wewnątrzTradycji.Ortodoksyjny Islam uważa się za ostatnie ogniwo w łańcuchu objawień.Wiara w proroków pojawiających się po Mahomecie jest zatem herezją i dlaróżnego rodzaju fundamentalistów oznacza nieodwracalne porzucenie jedynejsłusznej drogi.Ismailiccy misjonarze - da'i - głoszący tę radykalną teologię przemierzaliwszystkie zakamarki ówczesnego świata arabskiego. Choć sunnici bagdadzcystarali się za wszelką cenę infiltrować da'i, ich sukcesy były znaczące. W 909roku ustanowili oni w Tunezji rywalizujący z Bagdadem kalifat fatymidzki, któryw późniejszym okresie rozszerzył swoje granice o Sycylię, Egipt, Kair i AfrykęPółnocną. Fatymidzi wywodzili swój rodowód bezpośrednio od Fatimy i Alego.Wewnętrzny krąg inicjowanych miał dostęp do ezoterycznych sekretów ismailizmui praktykował taqiyya (dozwoloną symulację); fatymidzcy misjonarze w swojejteologicznej dywersji mogli podawać się za sunnitów lub ortodoksyjnych szyitów.Taqiyya była ideą rozwiniętą w kręgach represjonowanej mniejszościintelektualnej, a jej pierwowzorem był znany m.in. w sufizmie motyw derwiszakłamcy.Miejscem, w którym adepci zgłębiali kolejne poziomy wtajemniczenia,była kairska Wielka Loża. Stanowiła ona rodzaj prowadzonej przez ismailitówbazy szkoleniowej, przygotowującej do działania elitarne grupy wszechstronniewykształconych kurierów. W psychotopografii miasta krzyżowały się magiczneleylines kilku tradycji - spadkobiercy staroegipskiej magii ceremonialnej ulegaliwpływom myśli neoplatońskiej, gnostycy prowadzili dysputy z zoroastrianami,chrześcijanie zaś spotykali mistyków sufi.System poznawany przez adeptów ismailickiej Wielkiej Loży zakładałodsłonięcie ukrytych znaczeń Prawa. Najwyższy poziom rozwoju po Boguprezentowali prorocy, stojący na poziomie Umysłu Uniwersalnego. Na niższychpoziomach hierarchii znajdowali się „towarzysze Proroka": Ali (DuszaFRONDA DOŻYNKI 1996 309