FRONDA

komentarzy do nich. Najbardziej zmiennym przykładem jest bezpośredniewskazanie na użycie gematrii w Apokalipsie św. Jana, przy okazji kwestiideszyfracji imienia Bestii, oznaczonego liczbą 666.Wypada zauważyć, że stosowanie gematrii jest zajęciem doktrynalniewysoce niebezpiecznym, ale trudno oprzeć się pokusie badania tą drogąpotencjału semantycznego słów Biblii.Franz Dornseif w swojej wielce naukowej rozprawie na temat zarysudziejów gematrii ("Das Alphabet in Mystik und Magie". Stoichea nr 7, Leipzig-Berlin, 1925) podał, że do wyliczeń gematrii żydowskiej odnosił się termincheszebon. Był on w życiu w tym sensie w tradycji żydowskiej conajmniejpocząwszy od 150 r.n.e., jak to widać u Rabbi Eliezera. Szczególnie bujnierozwijają się procedury gematrii w średniowiecznej Kabale. Rabbi Chamaj, piszącw swym dziele sefer ha ijjun ("Księga Kontemplacji") o interpretacji mistyki wizjiTronu Bożego (maaseh merkabah), tak treściwie ujmuje możliwość ludzkiegopoznania Boga Kreacji: "Poznanie Go jest umożliwione za pomocą pięciu środków:scalającego powrotu (tiggun), wypowiedzi (maamar), rekombinacji (tzeruf),grupowania (mikhlal) i rachuby (cheszebon). Poznanie tych pięciu rzeczy jestjedno w odgałęzieniach korzenia przemiany i narasta w przebiegu trzynasturodzajów przekształcenia (temurah)".Nie mam zamiaru zajmować się wyjaśnianiem wszystkich tychskomplikowanych operacji żydowskiej hermeneutyki i przykładami ich zastosowań,bo najzupełniej wystarczy, jeśli się skoncentruję nad najprostszym podejściemgematrii, jako "rachuby słów" - cheszebon (8 + 300 + 2 + 6 + 50 = 366) ha (= 5)debarim (4 + 2 + 200 + 10 + 40 = 256) = 627, co jest równoważne określeniu:szinnui (300 + 50 + 5+ 10 = 366) ha (= 5) debarim (= 256) - "przemiana słów", ito głównie przy użyciu wartości zewnętrznej.Przyjrzyjmy się kluczowemu terminowi, którym jest tutaj cheszebon,oznaczający dzisiaj "rachubę, obliczenie, rachunek i arytmetykę". W Biblii jegopole sematyczne jest obszerniejsze, bo obejmuje jeszcze: "oszacowanie, właściwysąd, zamysł, plan", a odczytane jako chiszabon. oznacza: "taran (jako maszynęoblężniczą)".Wywodzi się od chaszab (8 + 300 + 2 = 310) - obliczać, rachować,zamyślać, planować, szacować, brać pod uwagę, obmyślać".Można przypuszczać, że pierwotnie chodziło o pracę "tkacza", skoro odczytchoszeb go oznacza, odnosząc się zarazem do "technika", który to właśnie"obmyśla" machinę oblężniczą (por. "Krn. 26.15), zaś cheszeb, to "pas" (tkaninydo efodu arcykapłana). Nic w tym dziwnego, gdy tkacz musi najpierw zaplanowaći obmyśleć tkaninę z jej wzorami i barwami, a następnie wyliczać w trakcie jejwykonywania udział poszczególnych nici itd. Ściśle pokrewne słowo o znaczeniu:"myśl, plan, wymysł" - machaszabah (40 + 8 + 300 + 2 + 5) = 355 = szanah (300+ 50 + 5) - "rok, zmieniać, powtarzać" = s£firah (60 + 80 + 10 + 200 + 5) - "liczba,wyliczenie, sfera". Tu warto jeszcze raz podkreślić, że chodzi o uśredniony rok355księżycowy, wynoszący 355 dni (!), bo -rr~ = 29,5306 (tzn. miesiąc synodyczny),386 FRONDA DOŻYNKI 1996