30.11.2012 Views

zurab kiknaZe qarTuli folklori - Reso Kiknadze

zurab kiknaZe qarTuli folklori - Reso Kiknadze

zurab kiknaZe qarTuli folklori - Reso Kiknadze

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

am gagviWirdeba imis Tqma, rom samSoblo cxovelTa eposisa<br />

SuamdinareTia, jadosnuris zRaprisa ki – Zveli egvipte.<br />

XIX s-is samociani wlebidan germaneli mecnieris Teodor<br />

benfeis (1809-1881) gamokvlevebis gavleniT [kokiara:<br />

320-322], karga xans miRebuli iyo azri, rom zRaprebi da,<br />

sazogadod, xalxuri narativebi (igavebi da sxva) indoeTidan<br />

gavrcelda mTels dedamiwis zurgze. maTi wyaro ki iyo<br />

induri cxovelTa igav-arakebis kompoziciuri krebuli<br />

`panCatantra~, romelic Cv. w. III-IV saukuneebSi Seiqmna sanskritze.<br />

sxvadasxva saukuneebSi es induri literaturuli<br />

nawarmoebi sxvadasxva enebze iTargmneboda da paralelurad<br />

xalxSi vrceldeboda, iZenda ra xalxur variantebs.<br />

mere kvlav literaturul saxes iRebda, raTa kvlav <strong>folklori</strong>zacia<br />

ganecada. da ase moedo mTels axlo aRmosavleTsa<br />

da evropas. es enebia falauri (saSualo sparsuli),<br />

siriuli, arabuli, sparsuli, berZnuli, ebrauli, slavuri,<br />

Turquli, espanuri, laTinuri, franguli, italiuri,<br />

germanuli, inglisuri... aRnusxulia eqvsasamde Targmani<br />

60 enaze. TiToeulma am enam moaxdina induridan wamosuli<br />

cxovelTa igav-arakebis adaptacia. qarTul literatura-<br />

Si `panCatantra~ `qilila da damanas~ saxiT movida (XVII-XVIII<br />

ss.), romelmac, Tavis mxriv, igavTa folkloruli variantebi<br />

warmoSva. am Teorias `moxetiale siuJetebis~, orientaluri<br />

(aRmosavluri) an `sesxebis~ Teoria ewoda.<br />

miuxedavad imisa, rom `sesxebis~ Teoriam bevri igavarakuli<br />

siuJetis warmoSobas (pirvelwyaros) mohfina Suqi,<br />

mainc <strong>folklori</strong>stika veRar dakmayofilda `moxetiale<br />

siuJetTa~ Teoriis calmxrivi gagebiT, kerZod, maTi<br />

eqskluziurad induri warmoSobiT. zRapari ar daiyvaneba<br />

igavebze da sazRapro siuJetebi igavTa siuJetebze. dro-<br />

Ta viTarebaSi aqtualoba dakarga zRapris, rogorc Janris,<br />

samSoblos Ziebam da mTavari yuradReba mieqca mis<br />

struqturas (amaze ukve gvqonda zemoT saubari).<br />

magram ramdenadac siuJetebis sesxeba, romlis meore<br />

mxare maT `xetials~ gulisxmobs, gamowveulia xalxTa Soris<br />

kulturul-istoriuli kavSirebiT, gamaxvilda yuradReba<br />

im gzebze, romlebiTac es siuJetebi xalxidan<br />

xalxSi xetialoben. maTTvis enobrivi barieri ar arsebobs.<br />

113

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!