30.11.2012 Views

zurab kiknaZe qarTuli folklori - Reso Kiknadze

zurab kiknaZe qarTuli folklori - Reso Kiknadze

zurab kiknaZe qarTuli folklori - Reso Kiknadze

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

zRapris Sinaarsi da 3) dasasruli, romelsac SeiZleba vuwodoT<br />

„gamoTxoveba zRaparTan“.<br />

<strong>qarTuli</strong> zRapris klasikuri dasawyisia `iyo da ara iyo<br />

ra“, romelic SeiZleba gamodges, sazogadod, zRapris gansazRvrebad:<br />

zRapris ambavi moxda da arc momxdara. es aris<br />

mTxrobelis da mis kvalze msmenelis Tvalsazrisi zRaparze.<br />

aseTi dasawyisi <strong>qarTuli</strong> zRaprebis Taviseburebaa. rusuli<br />

zRaprebi, romlebic did msgavsebas avlenen qarTul<br />

zRaprebTan, rogorc wesi, ase martivad iwyeba: æèë-áûë,<br />

æèëà-áûëà, æèëè-áûëè...<br />

amgvarad, <strong>qarTuli</strong> zRapris Txroba iwyeba formuliT:<br />

1. `iyo da ara iyo ra, iyo..." rasac SeiZleba uSualod<br />

mosdevdes zRapris arsebiTi nawili, an formula grZeldebodes;<br />

2. `iyo da ara iyo ra, RvTis ukeTesi ra iqneboda, iyo..."<br />

da daiwyos zRapari. magram formulas aqvs Semdgomi gafar-<br />

Toebis tendencia;<br />

3. `iyo da ara iyo ra, RvTis ukeTesi ra iqneboda, iyo<br />

SaSvi mgalobeli, RmerTi Cveni mwyalobeli, RmerTs dideba,<br />

Cven mSvidoba, RmerTi maRali, kaci dabali, iyo..." da iwyeba<br />

Tavad zRapris Sinaarsi.<br />

ra funqcias asrulebs zRapris dasawyisi? mas gadahyavs<br />

msmeneli erTi sinamdvilidan sxva sinamdvileSi – realobidan<br />

zRapris samyaroSi. rogorc saxls aqvs winkari, romelsac<br />

oTaxSi (sacxovrebel sivrceSi) SevyavarT, aseve<br />

zRaparic moiTxovs winkars. es sityvieri winkaria. SegviZlia<br />

zRapris winkari tradiciuli simbolikis planSi ganvixiloT.<br />

tradiciul xalxebSi stumrobis, stumris miRebis<br />

praqtika tipologiurad Tanxvdeba zRapris struqturas.<br />

monRolebSi stumars mxolod mas Semdeg dauwyeben<br />

saqmian saubars, rac CamoTavdeba standartuli tradiciuli<br />

misalmebebi (yalionis gabolebasTan erTad), romlebic<br />

araviTar informacias ar Seicaven da, cxadia, aranair<br />

kavSirSi ar arian stumrobis ZiriTad TemasTan. amgvari ritualebis<br />

mkvlevari wers: `am wmidawylis etiketur situaciaSi<br />

SeiZleba davinaxoT gamoZaxili Tavis droze semantikurad<br />

niSnadi `gadasvlis~ ritualisa: gadalaxulia<br />

zRurbli ori samyarosi, romelTagan erTi garea, meore –<br />

Sida... stumars marTebs daicvas es wesi `ucxos~ gadmotanisa<br />

`TavisSi~. analogia TvalsaCinoa: aseve zRapris msme-<br />

79

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!