30.11.2012 Views

zurab kiknaZe qarTuli folklori - Reso Kiknadze

zurab kiknaZe qarTuli folklori - Reso Kiknadze

zurab kiknaZe qarTuli folklori - Reso Kiknadze

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

152<br />

samijnuro eposi – `eTeriani~<br />

`eTeriani~ cameti variantis safuZvelze pirvelad<br />

p. umikaSvilma gamoaqveyna 1875 wels. gamomcemeli mas `zRapars~<br />

uwodebs (`abesalom da eTeris zRapari iseTi ram<br />

aris...~) da, marTlac, am ambavs variantTa umetesobaSi<br />

zRapris samoseli mosavs Tavisi tradiciuli winkariT –<br />

`iyo-da-ara-iyo-ra~. zogierT CanawerSi gazRaprebis procesi<br />

bolomdea misuli: ambavi zRapriseuli klasikuri dasasruliT<br />

– qorwiliT da `Wiri-iqa-lxini-aqa~-Ti mTavrdeba,<br />

radgan ar gamoCndeba murmani da, cxadia, arc im tragedias<br />

rCeba adgili, romelic `eTerianis~, rogorc samijnuro<br />

eposis individualobas qmnis. am saxis variantebSi<br />

eposi mTlianad Zleulia zRapris stiqiisagan. gazRaprebis<br />

tendencia gasagebia, ramdenadac es TxrobiTi Janri,<br />

rogorc misi sakuTreba, sxva JanrTagan yvelaze ukeTesad<br />

miesadaga xalxis cnobierebas (rogorc davinaxeT, `amiranianic~<br />

ver ascda am tendencias).<br />

msgavsad `amiranianisa~, `eTerianic~ prozisa da leqsisgan<br />

Sedgeba. prozac da leqsic mTeli saqarTvelos farglebSi<br />

(da mis gareTac) aris dadasturebuli. `eTerianis~<br />

pirveli gamomcemeli winasityvaobaSi werda: `es eTeriani,<br />

Sedgenili saxalxo leqsebisa da pirad naTqvamobisagan,<br />

romelnic darCenilan dRevandlamde saqarTvelos<br />

yvela nawilebSi. zemoxsenebuli leqsebi da pirad naTqvamobani<br />

(ricxviT cametni) ekuTvnis Semdeg adgilebs:<br />

qarTls, kaxeTs, imereTs, samcxes (axalcixis mazras), xevsureTs,<br />

xevs (Tergisas) da qalaq mozdoks~ [eTeriani 1875].<br />

aq `naTqvamoba~ prozaul monaTxrobs gulisxmobs, romelic<br />

sakmaod sxvaobs variantebSi. ar arsebobs kanonikuri<br />

prozauli xalxuri teqsti. leqsi ki ucvlelia da met-naklebad<br />

inarCunebs Tavis saxes Canaweridan CanawerSi. es ki<br />

imas unda niSnavdes, rom poeturi teqsti `eTerianSi~ pirveladia,<br />

arqetipulia, prozauli ki – meoradi, Semavsebeli.<br />

amitomac zRapradqceul variantebSi poetur Canar-<br />

Tebs ver vxvdebiT – aseTia variantTa wre I (ix. qvemoT).<br />

Tumca sxva SexedulebiT, `eTerianis eposis birTvi prozaulia~<br />

[qurdovaniZe 1975: 115] da, ufro metic: eposi zRapris<br />

niadagzea Camoyalibebuli, anu misi pirvelwyaro aris<br />

zRapari [qurdovaniZe 1975: 114, 113]. Znelia am Tvalsazri-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!