‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

1. Ünite - Gazlar
5
Burada bas›nç pascal biriminde ifade edilmifltir. Buna göre 1 pascal, 1 metre kareye
etki eden 1 newtonluk kuvvet olarak tan›mlan›r. Bu kuvvet ne kadar büyükse
gaz›n uygulad›¤› bas›nç o kadar yüksektir. Bir kap içerisindeki gaz›n bas›nc›n› ölçmeye
yarayan ayg›ta manometre denir. Atmosfer bas›nc› ise barometre denilen ve
Torricelli taraf›ndan icat edilen bir ayg›t yard›m›yla ölçülür.
30 kg kütleye ve 150 cm 2 ’lik taban alan›na sahip bir cismin dik olarak temas etti-
¤i yüzeye uygulad›¤› bas›nc› Pa, atm, torr ve bar olarak hesaplay›n›z.
Çözüm:
30 kg’l›k cismin temas etti¤i yüzeye dik olarak uygulayaca¤› kuvvet;
ÖRNEK 1.1:
F = mg
eflitli¤i ile ifade edilir. Burada; g yerçekimi ivmesi olup, de¤eri 9,81 m s –2 ’dir. Böylece
cismin uygulad›¤› kuvvet;
F = mg = 30 kg × 9,81 m s –2 = 294,3 N
olur. Bu durumda bas›nç;
P= F A = 294,3 N
2
2 1m
150 cm ×
4 2
10 cm
= 19620 Pa = 19,62 kPa
olarak bulunur. ‹lgili birim dönüflümleri ise afla¤›daki flekilde yap›l›r.
1atm
P = 19620 Pa × = 0,19 atm
101325 Pa
760 torr
P = 19620 Pa × = 147,16 torr
101325 Pa
1bar
P = 19620 Pa × = 0,20 bar
5
10 Pa
S›cakl›k
S›cakl›k, madde miktar›ndan ba¤›ms›z olan bir hal de¤iflkeni ve bir fliddet özelli-
¤idir. Is› gibi bir enerji türü olmayan s›cakl›k, sistemin toplam termal enerjisinin bir
ölçüsü veya bir fonksiyonudur. Bir maddenin s›cakl›¤›n› de¤erlendirmek için Fahrenheit
(°F), Celsius (°C) ya da Kelvin (K) ölçeklerinden biri kullan›lmaktad›r. Bu
üç ölçek aras›ndaki fark, suyun donma ve kaynama noktalar› referans al›nd›¤›nda
ortaya ç›kar. Örne¤in, suyun donma ve kaynama noktas› s›ras›yla Celsius ölçe¤inde
0°C ve 100°C, Kelvin ölçe¤inde 273,15 K ve 373,15 K, Fahrenheit ölçe¤inde ise
32°F ve 212°F’d›r. 0 K, teorik olarak ulafl›labilecek en düflük s›cakl›k olup mutlak
s›f›r olarak isimlendirilir ve –273,15°C’ye karfl›l›k gelir. Kelvin s›cakl›¤› (mutlak
s›cakl›k) ile Celsius s›cakl›¤› aras›ndaki ba¤›nt› afla¤›daki gibidir.
Mol say›s› (n) ve hacim (V)
gibi madde miktar›na ba¤l›
olan özellikler kapasite
özelli¤i, bas›nç (P) ve
s›cakl›k (T) gibi madde
miktar›ndan ba¤›ms›z
özellikler ise fliddet
özelli¤idir. ‹ki farkl›
kapasite özelli¤inin oran› bir
fliddet özelli¤i verir.
T (K) = t (°C) + 273,15 (1.2)
Di¤er yandan Celsius derecesi afla¤›daki eflitlik kullan›larak Fahrenheit derecesine
çevrilebilir.
o
t( F)= 9 t
5 ( C)+32
o
(1.3)