â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
9. Ünite - Kimyasal Kinetik<br />
223<br />
Reaksiyona giren maddelerin A ve B gibi iki farkl› reaktant olmas› ve bu reaktantlar›n<br />
deriflimlerinin birbirine eflit olmamas› ([A] ≠ [B]) durumunda Eflitlik 9.11<br />
kullan›lamaz. Bu durumda h›z ifadesi,<br />
d ⎡<br />
− ⎣⎢ A⎤<br />
⎦⎥ dx = = k[ A][ B]<br />
dt dt<br />
flekilde yaz›l›p integral alma ifllemi yap›larak,<br />
1 ⎡<br />
(9.13)<br />
([ ] [ ] ) ln [ B ] o [ A ] ⎤<br />
A o−<br />
B<br />
o ⎣⎢<br />
[ A] o[ B]<br />
= kt<br />
⎦⎥<br />
eflitli¤iyle ifade edilebilir.<br />
‹kinci dereceden oldu¤u bilinen bir reaksiyon için bafllang›ç ve 15 dk sonundaki<br />
reaktant deriflimleri s›ras›yla, 0,5 M ve 0,433 M’d›r. Buna göre reaktant deriflimi<br />
0,25 M oldu¤u anda, geçen süre kaç dakikad›r.<br />
ÖRNEK 9.5:<br />
Çözüm:<br />
Verilenlerden reaksiyonun h›z sabiti hesaplan›r.<br />
1 1 1 1<br />
− = kt⇒ − = k×<br />
15 dk<br />
[ A] [ A ]<br />
o<br />
0, 433 M 05 , M<br />
k=0,0206 M –1 dk –1<br />
Reaksiyon bafllang›c›nda deriflim 0,5 M idi. Deriflimin 0,25 M oldu¤u ana kadar geçen<br />
süre, yar›lanma süresine eflit oldu¤undan, bu reaksiyon için t 1/2 ,<br />
t<br />
12 /<br />
1 1<br />
= =<br />
= 97,<br />
09 dk<br />
k[ A ] −1 −1<br />
0, 0206 M dk × 0,<br />
5 M<br />
o<br />
olarak bulunur.<br />
2A → ürünler fleklindeki ikinci dereceden bir reaksiyon için h›z sabiti 1,2×10 SIRA –2 S‹ZDE L mol –1 dk –1 ’dir.<br />
A’n›n bafllang›ç deriflimi 0,3 M ise reaksiyonun yar›lanma süresi nedir?<br />
Üçüncü Dereceden Reaksiyonlar<br />
DÜfiÜNEL‹M<br />
Üçüncü dereceden reaksiyonlarda üç farkl› veya ayn› cins molekül, ayn› anda reaksiyona<br />
girer. Üç molekülün uygun geometride ve yeterince SORU h›zl› çarp›flarak reaksiyon<br />
vermesi zordur. Bu nedenle tip reaksiyonlara az rastlan›r. Bu reaksiyonlara<br />
örnek olarak, homojen NO ile Cl 2 , Br 2 , O 2 , H 2 veya D 2 aras›ndaki reaksiyonlar<br />
D‹KKAT<br />
verilebilir.<br />
3<br />
SIRA S‹ZDE<br />
DÜfiÜNEL‹M<br />
SORU<br />
D‹KKAT<br />
2NO(g) + Cl 2 (g) → 2NOCl(g)<br />
SIRA S‹ZDE<br />
SIRA S‹ZDE<br />
Belirtildi¤i gibi üçüncü dereceden reaksiyonlar üç farkl› flekilde karfl›m›za ç›kabilirse<br />
de bu ünite kapsam›nda sadece en basit durum incelenecektir. AMAÇLARIMIZ Buna göre reaksiyonda<br />
tek tür reaktant veya reaktant deriflimlerinin ayn› olmas› durumunda AMAÇLARIMIZ<br />
üç<br />
farkl› reaktant›n yer ald›¤› ([A] = [B] = [C]) genel bir reaksiyon için h›z eflitli¤i,<br />
3A → Ürünler<br />
K ‹ T A P<br />
K ‹ T A P<br />
d[ A]<br />
− = k[ A]<br />
3<br />
(9.14)<br />
dt<br />
fleklinde verilir. Bu eflitli¤in t o =0’dan t’ye ve [A] o ’dan [A]’ya s›n›r TELEV‹ZYON de¤erleri için integrali<br />
TELEV‹ZYON<br />
al›n›rsa,<br />
‹NTERNET<br />
‹NTERNET
Change language