‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

172 Fizikokimya
fleklinde yaz›labilir. Bu eflitlikteki µ A (s); A bilefleninin kimyasal potansiyelini,
µ* A (s) ; A bileflenin saf halinin kimyasal potansiyelini ve x A ; A bilefleninin çözeltideki
mol kesrini ifade eder. Eflitlik 7.37’deki mol kesri yerine aktiflik kullan›larak,
gerçek çözeltiler için,
*
A A A
µ ( s) = µ ( s) + RTlna
(7.38)
eflitli¤i yaz›labilir. Bu eflitli¤e göre a A ,
P
aA
= A
(7.39)
P *
A
olur. Bir çözeltideki bir bileflenin aktifli¤i, bileflenin buhar bas›nc› ölçülerek bulunabilir.
Mol kesri ile aktiflik aras›ndaki iliflki, afla¤›daki ba¤›nt›n›n gere¤i olarak aktiflik
katsay›s› (γ) ile iliflkilidir.
a
= γ
x
A A A
(7.40)
‹deal çözeltilerde aktiflik katsay›s› 1’e eflittir ve bu katsay›n›n de¤eri ideallikten
sapman›n göstergesidir. ‹deal seyreltik çözeltilerde çözünen maddenin (B) aktifli-
¤i için, Henry yasas› kullan›larak bir düzenleme yap›labilir. ‹deal çözeltideki B bilefleninin
kimyasal potansiyeli,
* P
µ B() s = µ
B
B() s + RTln
*
PB
(7.41)
fleklinde ifade edilir. Son ifadedeki P B yerine Henry yasas›ndan bulunan efliti konulup
düzenlenirse,
* K
µ B( s) = µ B( s) + RTln B + RT ln x
*
B
PB
eflitli¤i elde edilir. Bu eflitlik,
≠
µ B( s) = µ B( s) + RTlnxB
(7.42)
(7.43)
fleklinde yeniden düzenlenirse, çözeltideki B bilefleni (çözünen) için yeni bir kimyasal
potansiyel ifadesi oluflturulur. Bu eflitlikteki µ B ≠ (s) yeni bir kimyasal potansiyeldir
ve hipoteze dayal› standart hali ifade eder. Sözkonusu çözeltinin gerçek çözelti
olmas› durumunda mol kesri yerine aktiflik kullan›larak Eflitlik 7.43,
≠
µ B( s) = µ B( s) + RTlnaB
(7.44)
fleklinde ifade edilir. Bu durumda aktiflik için,
a
B
P
=
K
B
B
(7.45)