‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

12. Ünite - Yüzey ve Arayüzey Olaylar›
315
2 nm
Hidrofobik
kuyruk
Hidrofilik
polar bafl
fiekil 12.4
Bir miselin yap›s›
ve yap›daki
etkileflimler.
Ya¤
Su
a) b)
Miseller, kritik misel deriflimi (KMD) ve Krafft s›cakl›¤›n›n üzerinde
oluflmaya bafllarlar. KMD, fiziksel özelliklerde örne¤in; yüzey gerilimi, molar öziletkenlik
gibi, ani bir de¤iflim görülmesiyle belirlenebilir. Miseller çok iyi çözücü
özelli¤i gösterdiklerinden endüstriyel ve biyolojik uygulamalarda çok önemlidirler.
Bu nedenle misel sistemleri deterjan ve ilaç tafl›y›c› olarak, organik sentezlerde,
köpük flotasyonu ve petrol geri kazan›m›nda kullan›l›r.
Kritik misel deriflimi, yüzey
aktif maddenin misel
oluflturdu¤u en düflük
deriflim; Krafft s›cakl›¤› ise;
yüzey aktif maddenin misel
oluflturdu¤u en düflük
s›cakl›kt›r.
Elektriksel Çift Tabaka
Kolloidlerin kinetik kararl›¤›n›n en önemli nedeni, taneciklerin yüzeyinde elektriksel
bir yük bulunmas›d›r. Bu yükten dolay› z›t yüklü iyonlar kolloidal partiküllerin
çevresinde çözelti nötralli¤ini koruyacak biçimde yeniden da¤›l›rlar. Bu flekilde
elektriksel çift tabaka oluflur. Kolloidlerde farkl› iki yük bölgesi vard›r.
• Bunlardan ilki adsorpsiyonun olufltu¤u iç tabaka, bu tabakada iyonlarla birlikte
su molekülleri de bulunabilir. Bu rigit tabakay› kaplayan kürenin yar›-
çap›na kayma yar›çap› ad› verilir. Bu kürenin yüzeyi ile çözelti kütlesi içindeki
herhangi bir uzak nokta aras›ndaki potansiyel fark›na zeta potansiyeli
(ξ) veya elektrokinetik potansiyel denir.
• ‹kinci yük bölgesi ise iyonik hareketlerin oldu¤u difüzyon tabakas›d›r. Bu
yüklü taneciklerin etraf›, z›t yüklü hareketli iyonlardan oluflan bir iyonik atmosfer
ile çevrilir. Bu içteki yük tabakas› ile d›fltaki iyonik atmosfere elektriksel
çift tabaka ad› verilir (fiekil 12.5).