‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

228 Fizikokimya
SIRA S‹ZDE
DÜfiÜNEL‹M
SORU
D‹KKAT
eflitli¤i elde edilir. Bu eflitli¤e göre iki farkl› bafllang›ç derifliminden reaksiyonun
yar›lanma süreleri belirlenip, Eflitlik 9.18’de yerine konularak hesaplama yap›l›rsa,
reaksiyon derecesi n bulunur. Genel yar›lanma süresi eflitli¤ine (Eflitlik 9.17) göre
logaritma al›n›rsa,
SIRA S‹ZDE
ln t ln ( ) ln[ ]
(9.19)
12 /
= C+ 1−n
A o
DÜfiÜNEL‹M
eflitli¤i elde edilir. Buna göre yar›lanma süreleri deriflime karfl› grafi¤e geçirilirse,
e¤imi (1–n) olan bir do¤ru elde edilir. Böylece deneysel verilerle çizilen grafi¤in
e¤iminden nSORU
reaksiyon derecesi belirlenir.
Yar›lanma süresi D‹KKAT yönteminin sadece reaksiyon derecesi, n ≥2 olan reaksiyonlar için uygulanabildi¤i
unutulmamal›d›r.
SIRA S‹ZDE
ÖRNEK 9.9:
SIRA S‹ZDE
Azot dioksitin 757°C’de ›s›sal ayr›flmas›na iliflkin bafllang›ç bas›nc›, yar›lanma süresine
ba¤l› olarak afla¤›daki gibi verilmektedir.
AMAÇLARIMIZ
P o (mmHg) AMAÇLARIMIZ
52,5 139 290 360
K ‹ T A P
TELEV‹ZYON
‹NTERNET
t 1/2 (s) 1716 470 255 212
K ‹ T A P
Bu verilere göre reaksiyonun mertebesini tayin ediniz.
Çözüm: TELEV‹ZYON
Öncelikle Eflitlik 9.19’a göre P o ve t 1/2 ’nin ayr› ayr› ln’i al›n›r.
lnP o 3,961 4,934 5,670 5,889
lnt 1/2
‹NTERNET
7,448 6,153 5,541 5,396
Elde edilen veriler kullan›larak, yar›lanma süreleri deriflime karfl› grafi¤e geçirilirse,
e¤imi (1–n) olan bir do¤ru elde edilir.
8,0
7,5
ln t 1/2
7,0
6,5
6,0
5,5
5,0
3,5
E¤im= −1
4,0 4,5 5,0 5,5 6,0
ln P o
Do¤runun e¤iminden; 1–n=–1 yaz›labilir, buradan da reaksiyonun derecesi, yani
n=2 bulunur.