‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

11. Ünite - Elektrokimyasal Hücreler
291
Ehücre
E
eflitlikleri elde edilir. Son eflitlik yeniden düzenlenirse,
E
hücre
hücre
+ −
= Ehücre
− 0, 0592 log ( γ+
[H ] γ−[Cl ])
hücre
= E −0, 0592 log γ γ −0,
0592 log[H ] [Cl ]
+ 0, 0592 log[H ] [Cl ] = E −0,
0592 log
+ –
+ −
+ −
hücre
γ γ + −
fleklinde yaz›labilir. γ γ , ortalama aktiflik katsay›s› ( γ ± ) olmak üzere, C derifliminde
H + ve Cl – iyonlar› içeren hücre için eflitlik genel olarak afla¤›daki gibi ifade
edilebilir.
Ehücre
+ 0 0592 2
C = Ehücre
− 0 0592 2
, log , logγ±
Logaritmik ifadeler daha sade bir biçimde yaz›l›rsa,
+
−
Ehücre
+ 0 1184
, log C= Ehücre
− 0 , 1184 logγ±
(11.10)
Eflitlik 11.10 elde edilir. E° hücre Çizelge 11.1 yard›m›yla hesaplanarak ve E hücre de-
¤eri de bir potansiyometre yard›m›yla ölçülerek, belirli bir deriflimdeki HCl çözeltisi
için γ ± kolayl›kla hesaplanabilir. Di¤er yandan, E° hücre ’nin bilinmedi¤i durumda
afla¤›daki yol izlenebilir. Debye-Hückel s›n›r yasas› ifadesine göre logγ ± ile
C ’nin do¤ru orant›l› oldu¤unu ö¤renmifltik. 1:1 elektrolitler için I =C oldu¤undan
farkl› HCl deriflimlerinde E° hücre de¤erleri ölçülerek Ehücre + 0, 1184 log C büyüklükleri
belirlenir. Bu de¤erler C ’ye karfl› grafi¤e geçirilir (fiekil 11.4) ve elde
edilen do¤ru C = 0 de¤erine ekstrapole edilirse y ekseni kesim noktas› E° hücre
de¤erini verir. Yukar›daki hücre için E° hücre de¤eri bu flekilde 0,2225 V olarak belirlenir.
Belirli bir C de¤erine karfl›l›k gelen Ehücre + 0, 1184 log C ile E° hücre ’nin
fark›n›n say›sal de¤eri − 0, 1184 logγ ’ye eflittir. Buradan γ
±
± belirlenebilir.
fiekil 11.4
Farkl› HCl
deriflimlerinde
ölçülen E hücre
de¤erlerinden
faydalan›larak
Pt(k) ; H 2 (1 atm) ;
HCl(suda) ;
AgCl(k) ; Ag(k)
hücresi için
E° hücre ’nin
belirlenmesi.