‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

6 Fizikokimya
ÖRNEK 1.2:
‹nsan vücudunun s›cakl›¤› yaklafl›k olarak 37 °C’dir. Bunu °F ve K’e çeviriniz.
Çözüm:
Eflitlik 1.2 ve 1.3 kullan›larak,
( )
t o
⎛
⎝
⎞
⎠
F= 9 × 37 + 32 = 98,6 F
⎜5
⎟
T (K) = 37 + 273,15 = 310,15 K
fleklinde hesaplan›r.
o
GAZ YASALARI
Bir gaz›n fiziksel halini tan›mlamak için kullan›lan hal de¤iflkenleri aras›ndaki iliflkiler
gaz yasalar› ile aç›klan›r ve matematiksel eflitliklerle ifade edilir.
Bas›nç-Hacim ‹liflkisi: Boyle Yasas›
1661 y›l›nda ‹ngiliz bilim adam› Robert Boyle, sabit s›cakl›kta belirli bir miktar gaz›n
bas›nc›n›n, hacmi ile ters orant›l› olarak de¤iflti¤ini deneysel olarak göstermifltir.
Bu yasa;
P = sabit veya PV = sabit (T ve n sabit)
V
fleklinde ifade edilebilir. Buna göre gaz›n hacmindeki herhangi bir de¤ifliklik, gaz›n
bas›nc›nda ayn› oranda fakat ters yönde etkiye neden olur.
Sabit s›cakl›kta belirli bir miktar gaz›n farkl› bas›nç/hacim durumlar› için PV =
sabit eflitli¤i göz önünde bulundurularak;
P 1 V 1 = P 2 V 2 = P 3 V 3 = ... = P n V n = sabit (1.4)
genel denklemi yaz›labilir.
Boyle yasas›n› daha iyi kavrayabilmek için, sabit s›cakl›kta bir gaz örne¤ine iliflkin
deneysel olarak elde edilen sonuçlar›n yer ald›¤› Çizelge 1.1’i inceleyelim.
Çizelge 1.1
Bir gaz örne¤i için
deneysel olarak
belirlenen hacim ve
bas›nç de¤erleri
V (L) P (atm) 1/P (atm –1 ) PV (atm L)
10,0 1,0 1,00 10,0
5,00 2,0 0,50 10,0
3,33 3,0 0,33 9,99
2,95 3,4 0,29 10,03
2,50 4,0 0,25 10,0
2,28 4,4 0,23 10,03
1,68 6,0 0,17 10,08
Çizelgedeki verilere göre, bas›nç-hacim de¤iflikliklerine ra¤men PV de¤erleri
hemen hemen sabit kalmaktad›r. Böyle bir durumda gaz›n hacmi bas›nc›na karfl›
grafi¤e geçirildi¤inde bir hiperbol, 1/P ’ye karfl› grafi¤e geçirildi¤inde ise bir do¤ru
elde edilir (fiekil 1.1).