‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

198 Fizikokimya
n 1 = 0,674 n 2 bulunur. Buradan
0,674 n 2 + n 2 =2,50 mol
1,674 n 2 = 2,50 mol
n 2 = 1,493 mol
n 1 = 1,007 mol
bulunur.
c. Faz 1’deki A ve B bileflenlerinin mol say›lar›,
n A,1 = x A ′ n 1 = 0,17 × 1,007 mol = 0,171 mol A
n B,1 = x B ′ n 1 = 0,83 × 1,007 mol = 0,836 mol B
Faz 2’deki A ve B bileflenlerinin mol say›lar›,
n A,2 = x A ′′ n 2 = 0,89 × 1,493 mol = 1,329 mol A
n B,2 = x B ′′ n 2 = 0,11 × 1,493 mol = 0,164 mol B
fleklinde hesaplan›r.
d. Faz 1’in kütlesi,
m 1 = n A,1 M A +n B,1 M B = (0,171 mol) (72,0 g mol –1 ) + (0,836 mol) (148,0 g mol –1 )
m 1 = 136,0 g
Faz 2’in kütlesi,
m 2 = n A,2 M A +n B,2 M B = (1,329 mol) (72,0 g mol –1 ) + (0,164 mol) (148,0 g mol –1 )
m 2 = 120,0 g
olur.
‹ki Bileflenli Sistemlerde Kat›-S›v› Faz Dengesi
Bas›nç de¤iflimi, s›v› ve kat›lar›n üstünde önemli bir de¤iflime neden olmad›¤›ndan
bu k›s›mda kat›-s›v› faz dengeleri için sadece sabit bas›nçtaki s›cakl›k-bileflim (T-x A )
faz diyagramlar› incelenecektir ve bu faz diyagramlar› önemlidir. ‹ki bileflenli olup
kat›-s›v› faz dengesi kurulmufl olan sistemlerde s›v› fazda iki bileflenin birbiri içinde
daima çözündü¤ü (çözelti oluflturdu¤u) ancak kat› fazda bu bileflenlerin birbiri içinde
çözünmedi¤i (ayr› fazlar oluflturdu¤u), birbiri içinde çözündü¤ü (kat› çözelti
oluflturdu¤u) ve birbiri içinde k›smen çözündü¤ü haller gözlenebilir.
Bileflenleri S›v› Fazda Birbiri ‹çinde Çözünen Kat› Fazda Birbiri ‹çinde
Çözünmeyen Sistemler
Bu tür sistemler, ötektik kar›fl›m oluflturan sistemler olarak da bilinir ve bu tür sistemlerde
gözlenen tipik bir faz diyagram› fiekil 8.4’de verilmifltir. Sistem A ve B bileflenlerinden
oluflmaktad›r. Diyagramdaki DÖ e¤risi, A ve B bileflenlerinden oluflan
s›v› çözelti ile saf kat› (kristal) B’nin dengede oldu¤u e¤ridir. Benzer flekilde
ÖE e¤risi ise s›v› çözelti ile saf kat› A’n›n dengede oldu¤u e¤ridir. Diyagramdaki D
noktas› saf B’nin erime (donma) noktas›na, E noktas› ise saf A’n›n erime (donma)
noktas›na karfl›l›k gelmektedir. Bu e¤rilerin kesim yeri Ö noktas› ise biraz sonra
aç›klayaca¤›m›z ve kolay eriyen anlam›na gelen ötektik noktad›r. Böyle bir sistemde,
x-eksenine paralel olan ve Ö noktas›ndan geçen do¤runun karfl›l›k geldi¤i s›-
cakl›ktan daha düflük s›cakl›klarda sistemde s›v› faz bulunmamakta ve saf A ve saf
B’den oluflan iki kat› faz bulunmaktad›r.
fiimdi belli bir bileflim ve s›cakl›kta çözelti halinde bulunan bu sistemin s›cakl›-
¤a ba¤l› olarak faz de¤iflimlerini görelim: Sistemin bu ilk durumuna örnek olarak
F noktas› verilebilir. F noktas›nda s›v› çözelti halinde olan sistemin s›cakl›¤› düflü-