‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

22 Fizikokimya
fiekil 1.6
Çeflitli gazlar›n
0°C’de 1 molleri
için düflük bas›nç
de¤erlerinde PV’nin
P ile de¤iflimi.
fiekil 1.7
a) Çeflitli gazlar›n 1
molü için 0°C’de ve
yüksek bas›nç
de¤erlerinde PV’nin
P ile de¤iflimi,
b) 1 mol metan için
dört farkl›
s›cakl›kta PV-P
izotermleri.
Gazlardaki bu ideallikten sapma davran›fl›n›n nicel olarak ifade edilebilmesi
için ideal gaz denkleminin uygun flekilde düzenlenmesi gerekir. Düflük bas›nç de-
¤erlerinde PV ’nin P ile de¤iflimi do¤rusald›r ve bu do¤ru matematiksel olarak afla-
¤›daki gibi ifade edilebilir.
PV m = RT (1 + bP) (1.34)
Burada b, s›cakl›¤›n bir fonksiyonu olan ve gaz›n türüne göre de¤iflen bir sabittir.
Bu denklem gerçek gazlar›n davran›fllar›n› tan›mlamak için türetilmifl hal denklemlerinden
sadece bir tanesidir. Gerçek gazlar için türetilen bu hal denklemlerinin say›s›ndaki
çokluk, ideal gazlar›n aksine gerçek gazlar›n tek bir hal denklemi ile ifade
edilemeyecek flekilde kendine özgü davran›fllara sahip olmalar›ndan kaynaklan›r.
Ayr›ca herbir gerçek gaz›n davran›fl› farkl› bas›nç aral›klar›nda ve farkl› s›cakl›klarda
de¤iflkenlik gösterir (fiekil 1.7).
fiekil 1.7 a’da N 2 , H 2 , CO 2 ve O 2 gazlar›n›n PV-P izoterm e¤rileri görülmektedir.
200-400 atm bas›nç aral›¤›nda CO 2 ve H 2 ’nin davran›fllar› birer do¤ru denklemi
ile ifade edilebilir. Ancak, ayn› bas›nç aral›¤›nda N 2 ve O 2 gazlar›n›n davran›fl›
ikinci dereceden veya daha yüksek mertebeli ve birbirinden farkl› denklemler ile