‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

1. Ünite - Gazlar
23
aç›klanabilir. Di¤er yandan bu denklemlerin ayn› gazlar için 0-10 atm bas›nç aral›-
¤›nda geçerli olmayaca¤›n› da söylemek mümkündür. fiekil 1.7 b’de ise farkl› s›-
cakl›klarda metana ait PV-P grafikleri görülmektedir. Sonuç olarak, gerçek gazlar›n
davran›fllar›n›n ve bu davran›fllara iliflkin hal denklemlerinin gaz›n türüne, s›-
cakl›¤a ve bas›nca ba¤l› oldu¤unu söylemek mümkündür.
Gerçek gazlarda ideallikten sapman›n bir di¤er kantitatif ölçüsü de s›k›flt›r›labilme
faktörüdür. Bir gaz›n s›k›flt›r›labilme faktörü (Z),
PV
Z =
RT
m
(1.35)
eflitli¤i ile tan›mlan›r. ‹deal gazlarda s›k›flt›r›labilme faktörü her s›cakl›k ve bas›nçta
1,0’dir. Gerçek gazlarda ise bu oran›n 1,0’a yak›nl›¤› o gaz›n ne kadar ideal davrand›¤›n›n
ölçüsüdür. Düflük bas›nçlarda tüm gazlar›n ideale yak›n davrand›klar›
görülmektedir (Z≈1,0). Yüksek bas›nçlarda ise moleküllerin kendi hacimlerinden
kaynaklanan ve gaz›n toplam hacminin yan›nda ihmal edilemeyecek büyüklükte
olan s›k›flt›r›lamayan hacmi önem kazan›r. Bu noktadan sonra Z>1 olur ve gaz, bir
ideal gaza göre daha zor s›k›flt›r›l›r. Z