â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
.<br />
y<br />
Bz<br />
*<br />
PBz xBz PBz<br />
0, 40×<br />
74,<br />
7 mmHg<br />
= = =<br />
= 069 ,<br />
P P 43,<br />
3mmHg<br />
8. Ünite - Faz Dengeleri ve Diyagramlar›<br />
205<br />
ve y = 031 , Tol<br />
‹deal çözeltilerin buhar bas›nc›-bileflim diyagramlar›: fiekil 8.9’da ideal<br />
çözelti oluflturan iki bileflenli bir sisteme ait P-x A faz diyagram› verilmifltir. Diyagramdaki<br />
üsteki do¤ru sistemin s›v› faz bileflimini, alttaki e¤ri ise buhar faz› bileflimini<br />
gösterir. Bu do¤ru ve e¤ri aras›nda kalan bölgede sistem, s›v›-buhar faz dengesinin<br />
oldu¤u iki fazl› bir durumdad›r.<br />
fiimdi fiekil 8.9’daki gibi<br />
bir faz diyagram›na sahip<br />
bir sistemde faz de¤iflimlerini<br />
inceleyelim: Elimizde<br />
toplam bileflimi ve bas›nc›<br />
D noktas›na karfl›l›k gelen<br />
sistem olsun. Bu koflullarda<br />
sistem tek bir fazdan, yani<br />
s›v› fazdan ibarettir. Sabit<br />
s›cakl›kta bu s›v› faz›n<br />
üzerindeki bas›nç düflürülerek<br />
P′ bas›nc›na getirildi-<br />
¤inde E noktas›na ulafl›l›r<br />
ve bu noktada s›v› faz ile<br />
dengede olan bir buhar faz›<br />
oluflmaya bafllar. Oluflan bu ilk buhar›n bileflimi F noktas›ndaki bileflimdir. Sistem,<br />
üzerindeki bas›nç düflürülmeye devam edilerek örne¤in G noktas›na getirilsin. G<br />
noktas›ndaki toplam bileflimli sistemde buhar faz›n bileflimi H, s›v› faz›n bileflimi I<br />
noktas›na karfl›l›k gelen bileflimlerdir. Burada da dengedeki s›v› ve buhar fazlar›n<br />
miktarlar›n›n oran› ve miktarlar› daha önce ö¤rendi¤imiz kald›raç kural› kullan›larak<br />
bulunabilir. Sistemin üstündeki bas›nç daha da düflürülürse buhar bileflimi e¤risi<br />
üstündeki J noktas›na ulafl›l›r. Bu noktada bileflimi K noktas›ndaki bileflim olan<br />
son s›v› damlac›¤› buhar haline geçer. Sistemin üstündeki bas›nç daha da düflürülürse,<br />
örne¤in L noktas›nda, sistem tek fazl› (buhar) bir sistem haline gelir. Diyagramdan<br />
da görüldü¤ü gibi E ve J noktalar› aras›nda sistem iki fazl›d›r ve sistem üstünde<br />
bas›nç düflürülerek E noktas›ndan J noktas›na gidilirken s›v› faz›n bileflimi<br />
daha az uçucu bileflenle zenginleflir. Yani bu süreçte s›v› faz›n bileflimi E noktas›ndan<br />
K noktas›na kayar.<br />
‹deal olmayan çözeltiler: ‹deal olmayan çözeltiler Raoult yasas›na uyan davran›fl<br />
göstermezler. Bu nedenle ideal olmayan çözelti bileflenlerinin üzerindeki<br />
denge buhar bas›nc› ve dolay›s›yla toplam bas›nç Raoult yasas› kullan›larak hesaplanamaz.<br />
Raoult yasas›ndan negatif ve pozitif yönde büyük ölçüde sapan iki bileflenli sistemlerin<br />
s›v›-buhar faz dengelerine iliflkin örnek diyagramlar fiekil 8.10’da verilmifltir.<br />
Her iki diyagramda da s›v› faz›n bileflimini veren e¤ri ile buhar faz›n›n bileflimini<br />
veren e¤ri bir noktada temas halindedir. Bu nokta fiekil 8.10’daki diyagramlarda<br />
D noktas›d›r ve azeotropik nokta olarak adland›r›l›r. Azeotropik nokta kar›fl›m›-<br />
na ise azeotropik kar›fl›m denir. Azeotropik noktan›n özellikleri bundan sonraki<br />
konuda aç›klanm›flt›r.<br />
fiekil 8.9<br />
‹deal çözelti<br />
oluflturan iki<br />
bileflenli bir sisteme<br />
ait P-x A faz<br />
diyagram›.
Change language