â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
290 Fizikokimya<br />
Gaz elektrotlar ile oluflturulan elektrot deriflim pillerinde ise hücre potansiyeli Pt<br />
gibi inert bir metal üzerine gönderilen gaz›n fugasitesine ba¤l› olarak de¤iflmektedir.<br />
Pt(k) ; H 2 (a 1 = f 1 /P°) ; HCl(suda) ; H 2 (a 2 = f 2 /P°) ; Pt(k) (a 1 > a 2 )<br />
Yukar›daki hücre için hücre reaksiyonu ve hücre potansiyeli,<br />
Anot : H 2 (a 1 ) $ 2H + (suda) + 2e –<br />
Katot : 2H + (suda) + 2e – $ H 2 (a 2 )<br />
Toplam : H 2 (a 1 ) $ H 2 (a 2 )<br />
Yüksek bas›nçl› gaz<br />
elektrotlar kullan›ld›¤›nda<br />
gazlar›n ideal davran›fltan<br />
sapmalar› sözkonusu<br />
olaca¤›ndan EMK’yi<br />
hesaplarken mutlaka<br />
fugasite de¤erleri<br />
kullan›lmal›d›r.<br />
RT a<br />
E<br />
hücre =− nF<br />
ln 2 a<br />
1<br />
fleklinde yaz›labilir. a 1 >a 2 oldu¤undan E hücre >0 olur. Bu hücrenin çal›flmaya bafllamas›yla<br />
birlikte katot k›sm›ndaki H 2 ’nin fugasitesi artarken, anot k›sm›ndaki<br />
H 2 ’nin fugasitesi azalacakt›r. Fugasiteler birbirine eflit oldu¤unda ise deriflim hücresi<br />
art›k enerji üretemeyecektir (EMK = 0).<br />
HÜCRE POTANS‹YEL‹ ÖLÇÜMLER‹ ‹LE ‹LG‹L‹<br />
UYGULAMALAR<br />
Hücre potansiyeli potansiyometre ile ölçülerek; aktiflik, aktiflik katsay›s›, fugasite,<br />
fugasite katsay›s›, denge sabiti, çözünürlük çarp›m› ve çözelti pH’s› gibi niceliklerden<br />
biri kolayl›kla belirlenebilir. Bunlara ek olarak asit-baz, çöktürme ve redoks<br />
titrasyonlar›n› da potansiyometrik olarak incelemek mümkündür. fiimdi bu uygulamalardan<br />
baz›lar›n› ayr›nt›l› olarak inceleyelim.<br />
Aktiflik Katsay›s›n›n Belirlenmesi<br />
Bir elektrokimyasal hücrenin potansiyeli hesaplan›rken reaksiyon oran›nda yer<br />
alan iyonik türlerin deriflimleri kullan›ld›¤›nda seyreltik elektrolit çözeltileri için<br />
do¤ru sonuçlar elde edilirken, deriflik elektrolit çözeltileri için belirli oranlarda sapmalar<br />
görülmektedir. Bu nedenle yüksek deriflimlerde hesaplama yap›l›rken, deriflim<br />
yerine aktiflik ve aktiflik katsay›lar›n›n kullan›lmas› gerekir. Örnek olarak afla-<br />
¤›da flemas› verilen hücreyi ele alal›m.<br />
Pt(k) ; H 2 (1 atm) ; HCl(suda) ; AgCl(k) ; Ag(k)<br />
Hücre reaksiyonu,<br />
1/2H 2 (g) + AgCl(k) $ Ag(k) + H + (suda) + Cl – (suda)<br />
fleklinde olup hücre potansiyeli,<br />
a + a −<br />
0<br />
Ehücre<br />
= Ehücre<br />
−<br />
, 0592 ( ) (<br />
log H Cl<br />
)<br />
1 12<br />
( P ) /<br />
E = E − 0, 0592 log ( a + ) ( a −)<br />
hücre<br />
<br />
hücre<br />
H<br />
H 2<br />
Cl<br />
eflitli¤iyle ifade edilebilir. Bu ifadede aktiflik yerine (deriflim × aktiflik katsay›s›)<br />
yaz›l›rsa,
Change language