‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

166 Fizikokimya
fiekil 7.4
‹deal olmayan
çözeltilerde
buhar
bas›nc›n›n
bileflimle
de¤iflimi:
a) pozitif
sapma
(kloroformetanol),
b) negatif
sapma
(kloroform
aseton).
100
80
60
P/kPa
40
Etanolün
bas›nc›
20
Toplam bas›nç
0
0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0
x kloroform
Kloroformun
bas›nc›
100
80
60
P/kPa
40
Asetonun
bas›nc› 20
Toplam bas›nç
0
0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0
x kloroform
a) b)
Kloroformun
bas›nc›
‹deal olmayan çözeltilerde farkl› tür moleküller aras›ndaki etkileflimler, ayn› tür
moleküller aras›ndaki etkileflimlerden farkl› oldu¤undan Raoult yasas›ndan sapmalar
gözlenir. E¤er ayn› tür moleküller aras›ndaki etkileflimler, farkl› tür moleküller
aras›ndaki etkileflimlerden büyük ise her iki bileflen de buhar faz›na geçme e¤ilimindedir.
Bu durumda çözeltinin toplam buhar bas›nc›, Raoult yasas› ile hesaplanan
de¤erden daha büyük olur. Bu durum Raoult yasas›ndan pozitif sapma olarak
nitelendirilir. fiekil 7.4 a böyle bir durum için buhar bas›nc›-bileflim grafi¤ini
göstermektedir. Birbirine benzemeyen s›v›lar içeren birçok ikili sistem Raoult yasas›ndan
pozitif saparlar. Bunun yan› s›ra ayn› tür moleküller aras›ndaki kuvvetler,
farkl› tür moleküller aras›ndaki kuvvetlerden küçük oldu¤unda negatif sapma oluflur.
fiekil 7.4 b’ de böyle bir durum için buhar bas›nc›-bileflim grafi¤ini göstermektedir.
‹deal olmayan çözeltilerin oluflmas›yla serbest enerjide meydana gelen de¤iflim,
Eflitlik 7.5 ile hesaplanan de¤erden farkl›d›r. Ayr›ca bu tip çözeltilerin oluflmas› esnas›nda
hem hacim hem de entalpi de¤iflimi gözlenir. 25°C’de 1 mol kloroformaseton
çözeltisinin oluflumu sonucu ∆G, ∆S ve ∆H termodinamik niceliklerinin de-
¤iflimi fiekil 7.5’de gösterilmektedir.
fiekil 7.5
Kloroform-aseton
çözeltisinin
oluflumundaki
termodinamik
fonksiyonlar›n
de¤iflimi.
J mol –1
2000
1500
1000
500
0
–500
T∆S kar›fl›m
∆H kar›fl›m
(ideal)
T∆S kar›fl›m
(ideal)
–1000
–1500
∆G kar›fl›m
(ideal)
–2000
∆H kar›fl›m
∆G kar›fl›m
–2500
0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0
x kloroform