â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
36 Fizikokimya<br />
fiekil 2.1<br />
Bir d›fl kuvvetle<br />
sistem üzerine<br />
yap›lan ifl.<br />
Yap›lan iflin de¤erinin pozitif<br />
olmas› SIRA çevreden S‹ZDE sistem<br />
üzerine, negatif olmas› ise<br />
sistemden çevreye do¤ru bir<br />
ifl<br />
DÜfiÜNEL‹M<br />
yap›ld›¤›n› ifade eder.<br />
Joule (kg m 2 s –2 ), bir<br />
SORU<br />
Newton’luk kuvvetin bir<br />
metrelik mesafede yapm›fl<br />
oldu¤u ifl miktar›d›r.<br />
1 J D‹KKAT = 1 N m.<br />
fiekil 2.1’deki gibi bir sistemin bir silindir ve<br />
ona ba¤l› bir pistondan olufltu¤unu düflünelim. Piston<br />
üzerine bir P d›fl bas›nc› uyguland›¤›nda, pistonun<br />
afla¤› do¤ru hareketiyle mekanik depodan sisteme<br />
do¤ru bir ifl yap›l›r. Bu durumda sistemin<br />
enerjisi artar ve iflin de¤eri pozitiftir. E¤er uygulanan<br />
d›fl bas›nç, iç bas›nçtan küçük ise piston denge<br />
sa¤lan›ncaya kadar yukar›ya do¤ru hareket<br />
eder. Bu durumda ise sistemden mekanik depoya<br />
do¤ru bir ifl yapm›fl olur ve yap›lan iflin de¤eri negatiftir.<br />
‹flin ölçülmesinde bir enerji birimi olan Joule<br />
kullan›l›r.<br />
Termodinamikte ›s›, sistem ile çevre aras›ndaki s›cakl›k fark›ndan ortaya ç›kan<br />
enerji geçifli SIRA olarak S‹ZDE verilebilir. Çevresiyle s›cakl›k fark› bulunmayan veya çevresi ile<br />
tamamen yal›t›lm›fl sistemlerde enerji geçifli olmayaca¤›ndan, ›s› miktar› s›f›rd›r. Is›<br />
q harfiyle gösterilir, birimi Joule veya kalori olarak verilir ve kalorimetre ile ölçülür.<br />
Sistem ile DÜfiÜNEL‹M çevrenin s›cakl›klar› farkl› ise ›s› geçifli olur. Sistemin s›cakl›¤› çevrenin<br />
s›cakl›¤›ndan büyük oldu¤unda sistemden çevreye ›s› geçifli olurken, sistemin<br />
enerjisi azald›¤›ndan SORU ›s›n›n de¤eri negatif olarak verilir. Bunun tersi bir durumda<br />
ise çevreden sisteme ›s› geçifli olur ve sistemin iç enerjisinin de¤eri artaca¤›ndan<br />
›s›n›n de¤eri pozitif olarak verilir.<br />
Enerji, bir D‹KKAT sistemin ifl yapabilme yetene¤i veya ›s› verebilme kapasitesi olarak<br />
tan›mlan›r. Bir sistemdeki enerji farkl› formlara dönüflebilir ancak, enerji miktar› sabittir<br />
yani korunumu sözkonusudur. ‹fl ve ›s› farkl› formlardaki enerjilerdir. Enerji<br />
SIRA S‹ZDE<br />
iflten ›s›ya veya ›s›dan ifle dönüfltürülebilir. ‹zole bir sistem üzerine bir ifl yap›ld›-<br />
¤›nda bu sistemin ifl yapabilme kapasitesi yani enerjisi artar. Sistem çevreye karfl›<br />
bir ifl yapt›¤›nda ise sistemin enerjisi azal›r.<br />
S›cakl›k ile ›s›n›n ayn›<br />
anlamda SIRA S‹ZDE olmad›¤› ve<br />
s›cakl›k fark›n›n ›s› geçiflinin<br />
yürütücü kuvveti oldu¤u<br />
unutulmamal›d›r.<br />
AMAÇLARIMIZ<br />
AMAÇLARIMIZ<br />
K ‹ T A P<br />
ÖRNEK 2.1:<br />
TELEV‹ZYON<br />
‹NTERNET<br />
‹fl, ›s› ve enerji K ‹ ile T ilgili A P daha detayl› bilgileri P.W. Atkins’in (1998) “Fizikokimya (Physical<br />
Chemistry)” adl› kitab›n›n 2. ünitesinde bulabilirsiniz.<br />
Kütlesi 1,4 kg olan bir cisim 20 cm yüksekten 80 cm yüksekli¤e ç›kar›ld›¤›nda yap›lan<br />
ifli hesaplay›n›z<br />
TELEV‹ZYON<br />
(g = 9,81 m s –2 ).<br />
Çözüm:<br />
Yap›lan ifl; ‹NTERNET<br />
w=<br />
mgh<br />
−<br />
w = 1,4 kg× 9,81 m × (80 − 20) cm×<br />
10 2<br />
m<br />
2<br />
s<br />
1 cm<br />
2<br />
kg m<br />
w = 824 , = 824 , J<br />
2<br />
s<br />
fleklinde hesaplan›r.<br />
SIRA S‹ZDE<br />
DÜfiÜNEL‹M<br />
1<br />
20ºC s›cakl›kta SIRA 42,0 S‹ZDE g azot gaz› (N 2 ) 10,0 L hacim kaplamaktad›r. Sabit bas›nç ve s›cakl›kta<br />
gaz›n hacmi 10,0 L’den 20,0 L’ye ç›kart›ld›¤›nda yap›lan ifli hesaplay›n›z (Gaz›n ideal<br />
davrand›¤›n› kabul ediniz).<br />
DÜfiÜNEL‹M<br />
SORU<br />
SORU<br />
D‹KKAT<br />
D‹KKAT<br />
SIRA S‹ZDE<br />
SIRA S‹ZDE
Change language