‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

Gazlar
G‹R‹fi
Fizikokimya, bir maddenin fiziksel ve kimyasal özelliklerini deneysel yöntemlerle
veya gelifltirdi¤i teorilerden faydalanarak aç›klamaya çal›flan bir bilim dal›d›r. Bu
özelli¤inden dolay›, di¤er tüm uygulamal› bilimlerde oldu¤u gibi Fizikokimyada
da ölçmenin önemi büyüktür. Ancak burada önemli olan yap›lan ölçümün do¤ru
ve duyarl› olmas›d›r. Bir ölçümün do¤rulu¤u, ölçülen büyüklü¤ün gerçek de¤erine
ne kadar yak›n oldu¤uyla ilintiliyken; duyarl›l›k büyüklü¤e ait art arda yap›lan
ölçümlerden elde edilen de¤erlerin birbirine yak›nl›¤›n›n bir ölçüsüdür.
Bu ünite kapsam›nda ilk olarak di¤er ünitelerde de s›kl›kla kullan›lacak olan
baz› büyüklüklerin birimleri üzerinde durulacakt›r.
Ölçüm Birimleri ve SI Birim Sistemi
Bilimsel anlamda ölçüm, standart bir birimin bir say› ile çarp›m› olarak ifade edilir.
Birim ise bir niceli¤i ölçmek için karfl›laflt›rma amac›yla seçilen ayn› cinsten büyüklüktür.
Örne¤in, futbolda bir kalenin iki dire¤i aras›ndaki uzunluk 7,32 metredir.
Yani 1,0 metrelik birimin 7,32 kat›d›r. Burada birim metre (m)’dir. Bir büyüklü¤ün
ölçülmesiyle, bu büyüklü¤ün ilgili birimi kaç kez içerdi¤i veya tekrarlad›¤›
belirlenir. Buna göre,
ölçüm = say› × birim
olarak verilebilir.
Günümüzde bilim dünyas›nda geçerli olan uluslararas› birim sistemi SI (Systeme
Internationale d’Unites)’d›r. SI birimleri, 17. yüzy›l›n sonlar›na do¤ru bütün
dünyaca kabul edilmifl metrik sistemin modernlefltirilmifl halidir. SI birim sisteminde;
uzunluk birimi metre (m), kütle birimi kilogram (kg), zaman birimi saniye (s),
s›cakl›k birimi Kelvin (K), hacim birimi metreküp (m 3 ), kuvvet birimi newton (N)
ve bas›nç birimi pascal (Pa)’d›r.
Newtonun ikinci yasas›na göre; 1 kg’l›k bir cismi 1 m s –2 ’lik bir ivme ile hareket
ettirebilmek için uygulanmas› gereken kuvvet 1 N’dur. Bu yasa,
F = ma
eflitli¤i ile ifade edilir. Burada F, m kütleli cisme etkiyen kuvvet ve a cismin ivmesidir.
Bas›nç, birim alana uygulanan kuvvet oldu¤undan, pascal birimindeki bas›nc›
newton cinsinden 1 Pa = 1 N m –2 veya 1 Pa = 1 kg m –1 s –2 fleklinde ifade etmek
mümkündür.