‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

11. Ünite - Elektrokimyasal Hücreler
289
fleklinde yaz›labilir. Hücre, H + iyonunun her iki çözeltideki aktiflikleri birbirine eflit
olana kadar elektrik enerjisi üretmeye devam eder ve tafl›nan Cl – iyonlar›yla birlikte
toplam hücre reaksiyonu,
2HCl(a 2 ) $ 2HCl(a 1 )
olarak yaz›l›r. Hücrenin potansiyeli ise Eflitlik 11.9 kullan›larak hesaplanabilir.
RT a
E
hücre =− t
− nF
ln HCl,
2
a
2
1
HCl,2
(11.9)
Tafl›mas›z elektrolit deriflim hücresi ise, aktiflikleri birbirinden farkl› HCl çözeltileri
içerisine hidrojen ve gümüfl-gümüfl klorür elektrotlar› dald›r›larak oluflturulan iki
tafl›mas›z kimyasal hücrenin bir iletken ile birbirine ba¤lanmas›yla elde edilebilir.
Pt(k); H 2 (g); HCl(a 1 ); AgCl(k); Ag(k)–Ag(k); AgCl(k); HCl(a 2 ); H 2 (g); Pt(k)
Yukar›da verilen tafl›mas›z elektrolit deriflim hücresi için yar› hücre reaksiyonlar›,
toplam reaksiyon ve hücre potansiyeli,
Anot : AgCl(k) + 1/2H 2 (g) $ Ag(k) + H + (a 1 ) + Cl – (a 1 )
Katot : Ag(k) + H + (a 2 ) + Cl – (a 2 ) $ AgCl(k) + 1/2H 2 (g)
Toplam : H + (a 2 ) + Cl – (a 2 ) $ H + (a 1 ) + Cl – (a 1 ) (a 2 >a 1 )
2
RT a
Ehücre =− nF
ln 1 2
a2
fleklinde yaz›labilir.
Elektrot deriflim hücresi oluflturmak için gaz ve amalgam elektrotlar s›kl›kla kullan›lmaktad›rlar.
Aktiflikleri farkl› iki amalgam elektrodunun, bu elektrotta bulunan
metal iyonlar›n› içeren bir çözeltiye dald›r›lmas›yla oluflturulan elektrot deriflim
hücresi için hücre flemas› afla¤›daki gibi gösterilebilir.
Hg–M(a 1 ) ; M +z (suda) ; Hg–M(a 2 )
Hücre reaksiyonu ve hücre potansiyeli ise,
Anot : Hg–M(a 1 ) $ M +z (suda) + ze –
Katot : M +z (suda) + ze – $ Hg–M(a 2 )
Toplam : Hg–M(a 1 ) $ Hg–M(a 2 ) (a 1 >a 2 )
RT a
E
hücre =− nF
ln 2 a
1
fleklinde yaz›labilir.
Hücre reaksiyonundan da anlafl›laca¤› gibi hücrede net bir kimyasal de¤iflim olmamakla
birlikte amalgam elektrotta bulunan metalin derifliminin büyük oldu¤u
taraftan küçük oldu¤u tarafa kendili¤inden geçifli söz konusudur. E¤er a 2 >a 1 ise
E hücre de¤eri negatif olur, hücre reaksiyonu yaz›ld›¤› yönde kendili¤inden yürümez
ve hücre bir pil olarak çal›flamaz.