‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

148 Fizikokimya
eflitli¤i elde edilir. Eflitlikteki C integral sabitidir. Pratikte denge sabitinin bas›nçla
de¤iflimi az olmas›na karfl›n, yüksek bas›nçlarda bas›nc›n denge sabiti üzerine etkisi
oldukça fazlad›r.
ÖRNEK 6.12:
293,15 K s›cakl›kta, bas›nç 1 atm’den P 2 bas›nc›na de¤ifltirildi¤inde denge sabitinin
3,77 kat artt›¤› ve hacmin 21,3 cm 3 azald›¤› gözleniyor. Bu de¤iflimlere neden
olan bas›nc› hesaplay›n›z.
Çözüm:
Verilen de¤erler afla¤›daki eflitlikte yerine konularak bas›nç,
ln K2−
ln K1
∆V
=−
P2−
P1
RT
ln 377 ,
101325 Pa
( P2
−1) atm×
1 atm
P 2 = 1499,
8 atm
fleklinde hesaplan›r.
⎛
3
3 1 m
⎞
− 21,
3 cm ×
6 3
⎝⎜
10 cm ⎠⎟
=−
J
831 , 4 × 293,
15 K
K mol
−5
1,
31×
10
⇒( P2
−1)=
= 1498,
8
−9
8,
74×
10
HETEROJEN S‹STEMLERDE K‹MYASAL DENGE
Maddelerin farkl› fazlarda yer ald›¤› zaman oluflan dengeye, heterojen denge denir.
Böyle bir reaksiyonu genel olarak,
aA(g) + bB(s) ⇋ cC(k) + dD(g)
fleklinde gösterirsek, bu reaksiyon için deriflime ba¤l› denge sabiti,
K
gibi ifade edilir. Ancak saf kat› ve s›v› fazlardaki maddelerin deriflimleri sabit oldu-
¤undan denge sabitine dahil edilebilirler. Bu durumda eflitlik,
K
'
C
C
⎡C⎤
= ⎣⎢ ⎦⎥
⎡
⎣⎢ A⎤
⎦⎥
d
⎡D⎤
= ⎣⎢ ⎦⎥
a
⎡
⎣⎢ A⎤
⎦⎥
(6.29)
fleklinde yaz›l›r. Bu durum; “heterojen denge sistemlerinde kat› ve s›v› fazda bulunan
maddelerin deriflimleri denge sabitine dahil edilerek, denge sabiti ifadesi yaz›l›r”
fleklinde genellefltirilebilir.
Eflitlik 6.29 aktiflikler cinsinden,
d
a
Ka
=
D
a
aA
c
a
⎡D⎤
⎣⎢ ⎦⎥
⎡
⎣⎢ B⎤
⎦⎥
d
b
(6.30)
fleklinde ifade edilebilir. Denge sabitinin aktiflikler cinsinden ifade edildi¤i bu durum;
saf kat› ve s›v›lar›n aktifliklerinin 1 oldu¤u tan›m›yla da uyumludur.