บ้านเรือนถิ่นไทยในช่วงเจ็ดทศวรรษ 2489-2559

แม้ความไม่เท่าเทียมกันของรายได้จะเพิ่มขึ้นก็ตาม
กองทัพและพันธมิตรผู้เชี่ยวชาญด้านเศรษฐกิจกลับ
คืนสู่อำนาจในช่วงสั้นๆ ระหว่าง พ.ศ. 2534 - 2535
โดยมีนายอานันท์ ปันยารชุนขึ้นมาเป็นผู้นำรัฐบาลและ
เสนอให้มีการปฏิรูปเศรษฐกิจทั้งหมด โดยนำภาษีมูลค่า
เพิ่มมาใช้ และเปิดเสรีเศรษฐกิจในหลายภาคส่วน ตั้งแต่
เรื่องของภาษีจนถึงอัตราภาษีศุลกากร รวมถึงเขต
เศรษฐกิจเสรีอาเซียน เรียกได้ว่านี่เป็นยุครุ่งเรืองที่สุด
ของกลุ่มผู้เชี่ยวชาญ หลังจากนั้นอิทธิพลของพวกเขา
ก็ลดลงอย่างต่อเนื่อง (ใน พ.ศ. 2549 - 2550 มีอีกหนึ่ง
รัฐบาลลูกผสมระหว่างกองทัพและผู้เชี่ยวชาญรุ่นหลัง
เกิดขึ้น แต่มีอิทธิพลน้อยกว่ารัฐบาลของนายอานันท์
ซึ่งเราจะอธิบายต่อไปในภายหลัง)
หลังจากหมดยุครัฐบาลนายอานันท์เข้าสู่การกลับ
คืนของระบอบรัฐสภา ประเทศไทยกลับมาเติบโต
อีกครั้งในอัตราที่สูงขึ้นกว่าเดิม จนกระทั่งเข้าสู่ช่วง
ฟองสบู่ก่อนวิกฤติเศรษฐกิจ
1.2 วิกฤติ พ.ศ. 2539 - 2540
นโยบายต่างๆ ที่นำไปสู่ฟองสบู่ ตามด้วยการล่ม
of the economy. Thailand moved from being a primary goods
exporter to an exporter of manufactured goods. The level of
poverty declined steadily and significantly throughout the
period, despite a marked increase in income inequality.
There was a brief period when the military and their
technocratic allies returned to power in 1991–1992, when
the technocrats, in charge of the government headed by
Anand Panyarachun, proposed a whole slew of reform
legislation, most notably introducing a value-added tax,
and generally liberalizing the economy in very many areas,
ranging from taxis to tariffs, and launching the Association
of Southeast Asian Nations (ASEAN) Free Trade
Area. In a sense, this period marked the technocrats’ high
point. Afterward, their influence declined steadily. (In
2006–2007, there was another bout of military-technocrat
government with a later generation of technocrats, but
their impact was less than the Anand government’s, as
will be discussed below.)
After the departure of the Anand government and the
return of a parliamentary regime, growth resumed, and
สลายของค่าเงินบาท จนทำให้ระบบเศรษฐกิจทั้งหมด
ของประเทศเกือบจะพังพินาศตามไปนั้น มีการอธิบาย
โดยละเอียดอยู่แล้ว (วอรร์ 2005; น.3-104) ดังนั้น
เราจะสรุปเพียงคร่าวๆ
ความผิดพลาดหลักคือนโยบายที่ปล่อยให้มี
การเคลื่อนย้ายเงินทุนอย่างเสรีโดยยังคงอัตราแลก
เปลี่ยนคงที่เอาไว้ นอกจากจะยกเลิกการตรึงอัตรา
ดอกเบี้ยแล้ว ธนาคารพาณิชย์ยังได้รับอนุญาตให้เปิด
กิจการวิเทศธนกิจของตนเองเพื่อลดค่าใช้จ่ายในการกู้
เงินจากต่างประเทศ เมื่อผู้ประกอบการไทยเห็นว่าอัตรา
ดอกเบี้ยจากต่างประเทศถูกกว่ามาก บริษัทใหญ่ๆ
จึงพากันไปกู้เงินจากต่างประเทศโดยตรง หรือบาง
บริษัทก็กู้ผ่านกิจการวิเทศธนกิจของธนาคารในประเทศ
เงินกู้ส่วนใหญ่ถูกนำไปใช้ในภาคอสังหาริมทรัพย์ ก่อ
ให้เกิดฟองสบู่จำนวนมากในธุรกิจอสังหาริมทรัพย์
และตลาดหุ้น เมื่อถึง พ.ศ. 2539 หนี้ต่างประเทศของ
ไทยพุ่งขึ้นสูงถึง 109,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ในจำนวน
นั้น 92,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐเกิดจากภาคเอกชนโดย
แบ่งเป็นเป็นหนี้จากธนาคารพาณิชย์และธุรกิจที่ไม่ใช่
ธนาคารอย่างละครึ่ง
indeed accelerated, until it merged into the precrisis bubble.
1.2 The crisis of 1996 –1997
The series of policy decisions that eventually led to
the bubble and then the collapse of the baht and of almost
the entire Thai financial system is well documented (Warr,
2005; pp. 3 –104), so only a summary account will be
given here.
The key policy misstep was to liberalize the capital
account without giving up the fixed exchange rate regime.
Not only were the controls on interest rates lifted, but
the banks were allowed to open their own International
Banking Facility whose main effect was to reduce the
transaction costs of borrowing abroad. Thai firms, seeing
a substantial difference between domestic and international
interest rates, began to borrow dollars heavily either
directly overseas (if they were big firms), or alternatively
from the local banks through the Bangkok International
Banking Facility. A significant proportion of these loans
were invested in the local property market, and bubbles
99