บ้านเรือนถิ่นไทยในช่วงเจ็ดทศวรรษ 2489-2559

ใน พ.ศ. 2440 ทรงจัดแสดง ณ พระตำหนัก Parc des
Eaux Vivres ซึ่งเป็นพระตำหนักชั่วคราวริมทะเลสาบ
เจนีวา ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ในโอกาสที่ได้ทรง
จัดงานรื่นเริงถวายสมเด็จพระบรมชนกนาถ ในครั้งนี้ได้
ทรงแสดงเป็นตัว “มารี เลอรูส์” ต่อมาได้ทรงแสดง
อีกครั้งหนึ่งที่กรุงเซนต์ปีเตอร์สเบอร์ก และยังได้ทรง
จัดแสดง ณ พระราชวังสนามจันทร์ ในวันที่ 11 มีนาคม
พ.ศ. 2464 อีกด้วย
กลุ่มอาคารและอนุสรณ์สถานนี้จึงเป็นสิ่งที่สะท้อน
ให้เห็นถึงพระอุปนิสัยส่วนพระองค์ที่สำคัญ คือ ความรัก
ในวรรณกรรมและการละคร และความรักความผูกพันที่
ทรงมีต่อ “มิตรแท้” ของพระองค์คือ “ย่าเหล” นอกจากนี้
ก็ยังสะท้อนให้เห็นถึงโลกทัศน์ของพระองค์ที่ทรงมีต่อ
ความหมายของคำว่า “มิตรแท้” อีกด้วย
พระตำหนักทับแก้ว สร้างขึ้นราว พ.ศ. 2457 อยู่
ตรงเชิงสะพานสุนทรถวาย ลักษณะเป็นตึกสองชั้น
แบบตะวันตก หลังคาจั่ว ภายในมีเตาผิงและปล่องไฟ
พระตำหนักองค์นี้เมื่อออกแบบครั้งแรกเป็นตึกชั้นเดียว
ยกใต้ถุนไม่สูงนัก ต่อมาได้มีการแก้ไขแบบให้เป็นตึกสองชั้น
พระตำหนักทับแก้วมีลักษณะภายในที่ค่อนข้างทึบเหมาะ
style, was built around 1914. This two-stroreyed building
at the foot of Sunthorn Thawai Bridge with gabled roof
and chimney, also has a fireplace inside. The building
was originally designed as a slightly raised single storey
building, but was later redesigned to have two storeys with
the appearance of being rather enclosed in response to
the intention of being a winter residence.
The courtiers’ and close royal attendants’ quarters
consist of teakwood houses, each with rooms arranged
all under one roof so that they are easily accessed by
corridors, and may also have internal water-closets. Some
of the bigger houses have a large central space that can
be used to hold parties or other entertaining functions.
This type of planning was clearly influenced by western
style spatial organization. Nevertheless, these buildings
have also incorporated certain characteristics of tropical
houses into their designs such as the first floor being raised
high, the steep-pitched roofs, high ceilings, and ventilation
openings above doors and windows for example. The
size of these houses vary from large, having an area of
สำหรับเป็นที่พักในฤดูหนาว
เรือนที่พักข้าราชบริพารระดับสูงหรือผู้ใกล้ชิดเบื้อง
พระยุคลบาท เรือนเหล่านี้เป็นเรือนซึ่งสร้างขึ้นด้วยไม้
สัก มีการวางผังให้ห้องต่างๆ สามารถติดต่อกันได้อย่าง
สะดวก โดยที่ห้องต่างๆ เหล่านั้นจะอยู่ภายใต้หลังคา
เดียวกัน มีระเบียงทางเดินเป็นตัวเชื่อมต่อห้องต่างๆ
เรือนบางเรือนมีห้องน้ำอยู่บนตัวเรือน เรือนขนาดใหญ่
บางเรือนมีห้องโถงใหญ่อยู่ตรงกลางเพื่อใช้เป็นที่จัดเลี้ยง
หรือจัดงานรื่นเริงต่างๆ
การจัดผังดังกล่าวแสดงให้เห็นถึงอิทธิพลในการ
วางผังอาคารพักอาศัยแบบตะวันตก แต่ถึงอย่างไรก็ตาม
กลุ่มเรือนดังกล่าวก็ยังได้ผสมผสานลักษณะของบ้าน
ในบริเวณเมืองร้อนชื้นเอาไว้ คือเป็นบ้านชั้นเดียว
ยกใต้ถุนสูง มีหลังคาชัน เพดานสูง มีช่องระบายอากาศ
เหนือบานประตู-หน้าต่าง เรือนพักเหล่านี้มีขนาดต่างๆ กัน
เรือนที่ใหญ่ที่สุดมีขนาดประมาณ 400 ตารางเมตร
เรือนขนาดกลางมีขนาดประมาณ 200 ตารางเมตร
ส่วนเรือนขนาดเล็กมีขนาดประมาณ 80-100 ตารางเมตร
เรือนที่พักเหล่านี้มักจะมีมุขหน้ายื่นออกมา ทั้งนี้เพื่อเน้น
ด้านหน้าของตัวเรือนให้มีความสง่างาม
approximately 400 square meters, to medium, roughly 200
square meters, and small, around 80-100 square meters.
The front of the houses generally have a bay projecting
outwards to give added charm.
The architectural characteristics of these residences
not only exhibit the integration of western style houses
with local style, but also reflect western influence on the
lifestyle of people in the upper social echelon. All the houses
were given names by the king, mostly with names that
were inspired by names of Hindu gods and goddesses.
About ten of these residences still exist, but only a few
shall be mentioned here.
Phra Nandikarn House is a single storey teakwood
house with the floor raised above ground on plaster
veneered brick piles, and has gable roof. The floor area
is approximately 400 square meters, and is therefore
considered to be a large house. The building faces north,
has a big central hall surrounded by corridors with rooms
facing east and west, and has an internal bathroom. The
house is spacious and the decorations are mostly just
196