บ้านเรือนถิ่นไทยในช่วงเจ็ดทศวรรษ 2489-2559

วิกฤตการณ์น้ำมันใหญ่ทั้งสองครั้ง แต่ผลกระทบของทั้ง
สองครั้งนั้นต่างกันโดยสิ้นเชิง วิกฤตการณ์น้ ำมันในครั้ง
แรกเมื่อ พ.ศ. 2516 สร้างผลกระทบอย่างมาก ท ำให้ราคา
อาหารและโภคภัณฑ์ในตลาดโลกสูงขึ้น การส่งออกของ
ประเทศไทยหลักๆ ในขณะนั้นส่วนใหญ่เป็นโภคภัณฑ์และ
อาหาร เนื่องจากเราเป็นประเทศนำเข้าพลังงาน ผลกระ
ทบต่อประเทศที่เกิดขึ้นคือ การทำให้ต้นทุนในการผลิต
อาหารสูงขึ้น และราคาอาหารนั้นขยับตัวขึ้น
การก้าวกระโดดขึ้นของราคาอาหารช่วง พ.ศ. 2515
- 2517 นั้นค่อยๆ จางลงไป ราคาสินค้าเกษตรยังคงมี
แนวโน้มเพิ่มขึ้นตลอดช่วงคริสต์ทศวรรษ 1970 (พ.ศ.
2513 - 2522) การขยายพื้นที่ทำกินที่เริ่มมาตั้งแต่
คริสต์ทศวรรษ 1960 (พ.ศ. 2503 - 2512) ต่อเนื่องมา
จนถึงคริสต์ทศวรรษ 1970 (พ.ศ. 2513 - 2522) โดย
เฉพาะในภาคอีสานที่เกษตรกรหันมานิยมปลูก
มันสำปะหลังกันอย่างแพร่หลาย ตั้งแต่ พ.ศ. 2511 - 2523
ผลผลิตมันสำปะหลังนั้นเพิ่มขึ้นเป็นสองเท่าทุกๆ 4 ปี
ในช่วงฤดูแล้งเกษตรกรในที่ราบลุ่มภาคกลางนั้นได้น้ำ
เพื่อทำการเพาะปลูกข้าว โดยใช้น้ำที่กักเก็บไว้จากเขื่อน
ภูมิพล และ เขื่อนสิริกิติ์ ที่ได้เก็บกักน้ำเอาไว้ใน
ช่วงฤดูฝนมาใช้ในฤดูแล้ง
began.
A great deal of the economic travails of this period
arose from the reluctance of the government to adjust the
domestic price structure fully to the increase in energy
prices, particularly after the second oil shock in 1979.
This failure to adjust was part and parcel of the macroeconomic
policy failure discussed above. Against this policy failure
must be set the formation of a new institutional framework
for the energy sector. A new Petroleum Authority of Thailand
was formed and put under professional management.
It became the keystone of different public enterprises
dealing with energy. Similarly two refineries which were
granted as concessions to private firms in Sri Racha and
Bangchak were taken over by the government on the
expiry of their contracts, and also put under professional
management.
The country experienced a windfall in the discovery
in 1978 of large natural gas deposits in the Gulf of Thailand,
which helped to reduce the dependence of this sector on
imports. In the eyes of the technocrats, the gas reserves
84
ความเจริญรุ่งเรืองทางด้านเกษตรกรรมของ
ประเทศในคริสต์ทศวรรษ 1970 (พ.ศ. 2513 - 2522)
นั้นทำให้ประเทศไทยคล้ายกับประเทศอินเดียในฤดูร้อน
เข้าไปทุกขณะ ภายใน พ.ศ. 2523 พื้นที่ป่าที่จะนำมา
จัดสรรให้เป็นที่ทำกินนั้นเริ่มหายากขึ้น เนื่องจาก
เหตุการณ์การขาดแคลนอาหารในคริสต์ทศวรรษ 1970
โลกเกิดการขยายตัวทางด้านเกษตรกรรมอย่าง
กว้างขวางมากขึ้น โดยการลงทุนทำฝายกั้นน้ำ ซึ่งก่อ
ให้เกิดภาวะผลผลิตล้นตลาดอย่างต่อเนื่อง ราคาพืชผล
และอาหารนั้นตกต่ำในช่วงคริสต์ทศวรรษ 1980 (พ.ศ.
2523 - 2532) การลดภาษีส่งออกนั้นไม่เพียงพอที่จะ
ช่วยเกษตรกรให้ผ่านวิกฤตจากราคาพืชผลทางเกษตร
ที่ตกต่ำครั้งนี้ได้ นี่เป็นครั้งแรกที่สถิติของคนยากจนที่
เข้ามาหางานในทำในเมืองนั้นเพิ่มขึ้น ในขณะที่แต่ก่อน
นั้นจะขึ้นลงตามฤดูการเพาะปลูก เมื่อถึงฤดูเพาะปลูก
แล้วแรงงานเหล่านี้ก็จะกลับไปทำการเพาะปลูกใน
ถิ่นฐานของตัวเอง แต่เพราะสาเหตุของการหดตัวของ
ความต้องการสินค้าเกษตรในตลาดโลกทำให้เหล่า
บรรดาแรงงานนี้เริ่มเข้ามาหางานที่มั่นคงกว่าใน
โรงงานและเริ่มอยู่ในเมืองนานมากขึ้น
เพราะเงื่อนไขทางการตลาดที่เป็นอยู่ในขณะนี้
were also to be the foundation of Thailand’s heavy industry
on the Eastern Seaboard. A petrochemical project was
launched. There was also to be a fertilizer plant, but that
was shelved amid great controversy.
From the vantage point of the present, with our
knowledge of the boom of the late 1980s, the dozen years
covered in this section appear as a period of transition
between the agriculture-driven growth of the golden age
of 1958-1973 and the industry-driven boom of the last ten
years. Many of the painful episodes were adjustments
towards what would become a better future.
Those who lived through the period, however, could
not have the foresight to be so sanguine. Politically, the
situation was one of foreboding, even alarm, as the
Communists took over power in the Vietnam, Laos and
Cambodia. The domestic political polarization was fierce
enough to preclude sound management of the economy.
The problems plaguing the financial sector, particularly in
the latter half of this period, also dampened investments
considerably. The public sector, in its push for austerity