บ้านเรือนถิ่นไทยในช่วงเจ็ดทศวรรษ 2489-2559

มีเนื้อที่ประมาณ 250 ตารางเมตร จัดเป็นเรือนไม้
ขนาดใหญ่ปานกลาง ตกแต่งด้วยลวดลายไม้ฉลุที่มี
ความละเอียดงดงาม
เรือนพระธเนศวรเป็นเรือนที่มีลักษณะทางสถาปัตยกรรม
ตลอดจนการก่อสร้างที่ประณีต และเป็นเรือนที่พักของ
ผู้ดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมชาวที่ถึง 2 ท่าน คือในช่วง
ต้นรัชกาลเป็นที่พักของพระยาบุรุษรัตนราชพัลลภ
(นพ ไกรฤกษ์) ซึ่งได้ทรงโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้เป็น
อธิบดีกรมชาวที่ตั้งแต่ พ.ศ. 2456 และต่อมาในช่วงปลาย
รัชกาลเป็นที่พักของพระยาอุดมราชภักดี (โถ สุจริตกุล)
ซึ่งได้ทรงโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้เป็นอธิบดีกรมชาวที่
เมื่อ พ.ศ. 2461
นอกจากนี้แล้วก็ยังมีเรือนพักซึ่งมีประวัติเกี่ยวข้อง
กับบุคคลสำคัญหรือข้าราชบริพารผู้ใกล้ชิดเบื้อง
พระยุคลบาทบางท่าน เช่น เรือนพระกรรมสักขี เคยเป็น
ที่ประทับของพระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี เมื่อยัง
ทรงพระเยาว์ ส่วนเรือน เอกทันต์ นั้น ในสมัยรัชกาล
ที่ 6 เคยเป็นที่ประทับของหม่อมเจ้าชัชวลิต เกษมสันต์
เลขาธิการกรมบัญชาการมหาดเล็ก
พระราชนิเวศน์มฤคทายวัน พระราชวังแห่งนี้สร้างขึ้น
his Italian colleagues. This was the only palace built in the
applied style based on the same principles as those for
timber houses of high ranking courtiers at Sanam Chandra
Palace. This palace consists of three groups of buildings
which are Phra Thinang Samosorn Savekamat, Phra Thinang
Samudra Phiman, and Phra Thinang Phisansakorn,
that occupy a stretch of 399 meters wide piece of land
along the beachfront.
Phra Thinang Samosorn Savekamat served as a
royal playhouse. This timber building is a combination of
a playhouse and a bungalow style building with the floor
raised high. The interior has three major spaces which are
the front vestibule, the staircase foyer, and the performance
hall. The royal viewing balcony is located between the
staircase foyer and the performance hall which has simple
interior decorations. The upper part of the walls have
perforated sawn-timber work to allow ventilation, and the
ceilings are painted in the Art Nouveau style.
Phra Thinang Samudra Phimanwas the place for the
king to reside, and also had accommodations for close
เมื่อ พ.ศ. 2466 ที่อำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี เพื่อเป็น
ที่ประทับแปรพระราชฐานตากอากาศ สถาปนิก ได้แก่
นายมาริโอ ตามานโย และคณะสถาปนิกชาวอิตาเลียน
เป็นพระราชวังเพียงแห่งเดียวที่สร้างแบบเรือนประยุกต์
โดยใช้หลักการเดียวกันกับการสร้างเรือนไม้ซึ่งเป็นที่พัก
ของข้าราชบริพารระดับสูงที่พระราชวังสนามจันทร์
พระราชนิเวศน์มฤคทายวันเป็นกลุ่มพระที่นั่ง
3 กลุ่ม เรียงกันยาวไปตามชายหาด โดยมีความยาว
ของกลุ่มพระที่นั่ง 399 เมตร ประกอบด้วยพระที่นั่ง
สโมสรเสวกามาตย์ หมู่พระที่นั่งสมุทรพิมาน และ
หมู่พระที่นั่งพิศาลสาคร
พระที่นั่งสโมสรเสวกามาตย์ ใช้เป็นโรงละคร แต่
เป็นพระที่นั่งโครงสร้างไม้ที่มีการผสมผสานรูปแบบ
ของโรงละครกับบ้านแบบบังกะโลยกใต้ถุนสูง ตัวอาคาร
แบ่งพื้นที่ออกเป็น 3 ส่วนคือ โถงหน้า โถงบันได และ
โถงแสดงละคร และมีส่วนที่ประทับทอดพระเนตรละคร
อยู่ระหว่างโถงบันไดกับส่วนโถงการแสดง การตกแต่ง
ภายในเรียบง่าย ส่วนบนสุดของฝาทำช่องระบายอากาศ
เป็นลวดลายฉลุไม้ ฝ้าเพดานกรุด้วยไม้ลูกฝักเขียนสี
เป็นลวดลายแบบอาร์ต นูโว
royal courtiers while Phra Thinang Phisansakorn was the
residence of Somdej Phra Nangchao (Queen) Indrasakdi
Sachi and Phra Sucharit Suda the Principal Consort. This
quarter also had accommodations provided for the royal
attendants as well.
Buildings in the latter two groups of Phra Thinang are
two-storeyed buildings built of golden teakwood with the
floors raised high above the ground on reinforced concrete
post-and-beam structure. There are altogether 108 concrete
posts, all of which have the footing cast like a receptacle
to hold water for preventing insects from climbing up. This
palace employs the modular coordination construction system
using the three-meter square module to determine the size
and dimensions of each building while the construction
members were prefabricated and assembled on site in
order to save time. Some people may consider this to be
the first application of such system in Siam.
Other Royal Residences
Tamnak Somdej Residence, Bang Khunphrom Palace:
198