บ้านเรือนถิ่นไทยในช่วงเจ็ดทศวรรษ 2489-2559

ยกตัวอย่างเช่น บ้าน ดร. วทัญญู ณ ถลาง ซึ่งเป็น
พ่อตาของผู้เขียน ท่านสาเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรี
จากคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
และได้รับปริญญาโทด้านสถาปัตยกรรมจาก มหาวิทยาลัย
คอร์แนลล์ หลังจากทางานมาอย่างยาวนาน เมื่อต้องมา
ออกแบบบ้านของตนเองในภายหลัง ก็นำาเอาประสบการณ์
ที่สะสมมาช่วยบูรณาการความคิดซึ่งตกผลึกแล้วมา
สร้างสรรค์ได้อย่างลงตัว ด้วยการผสมผสานคติแบบ
บ้านสมัยใหม่ให้เข้ากับบ้านไทยแบบจารีตที่ยกพื้นสูง
และปล่อยให้ใต้ถุนเปิดว่างไว้บางส่วน
บุตรสาวของท่านได้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับบ้านหลังนี้
เพิ่มเติมจากความทรงจาที่เคยพูดคุยกับคุณพ่อดังนี้
“…แต่เดิมพื้นที่ที่สร้างบ้านเป็นส่วนหนึ่งของทุ่งนากว้าง
ใหญ่ไพศาล ต่อมาธนาคารอาคารสงเคราะห์ได้เข้ามา
จัดสรรที่ดิน คุณพ่อได้ซื้อที่ดินและสร้างบ้านสองชั้นขึ้น
เนื่องจากบริเวณนี้เป็นที่ราบลุ่มที่น้ ำาอาจท่วมถึงได้
คุณพ่อจึงได้ขุดสระรูปตัวแอล เพื่อจะนำาดินมาถมที่รอบ
บ้านให้สูงขึ้น และออกแบบบ้านเพื่อลดความเสี่ยงต่อ
น้าท่วมเมื่อตอกเสาเข็มและขึ้นคานแล้ว ระเบียงชั้นล่าง
อยู่สูงจากระดับถนนมาก จนผู้คนที่ผ่านไปมาคิดว่าชั้นล่าง
house. Since this area was on a flood plain, my father
had an L-shaped pool excavated, and used dug-up soil
to elevate the house ground. Then he designed the
house to reduce flood risks. After foundation piles and
beams were settled, our house ground terrace was pretty
much higher than the street level. Passer-by thought
that the lower level was the upper level. This house was
completed, and we moved in 1974.
This house is a two-storied house that uses construction
materials commonly available at that time such as steel,
concrete and wood. But my father introduced new types
of building materials such as BPK bricks and washed
gravel surface. The house walls are made of exposed
brick surface. Terrace, pillars, ceiling edges, roof edges
and front stairs are made of washed gravel surface. The
positive effects of bricks and washed gravel surface are
subdued earth-tone colours with no need for paints.
Therefore, it is both economical and hygienic.
On the exterior, this house has ‘Hua Jook’ (a crested
roof top). The sloping roof is topped with a dome. The
exterior colour is earth-toned with three main colours: reddish
brown, beige, and dark brown. Walls manifest reddish
brown brick, breaking with beige colour of washed gravel
surface. Frames of all windows, doors, and balcony show
oak-brown wood. Roof trimming reveals reddish brown
wood. The interior has walls of golden-brown plywood,
and brown parquet wooden floor.
An important innovation that my father started is a
dome on the roof top. This dome is made of opaque
white plastic for the purpose of letting natural light shine
through with minimal need for electric light during the day.
This dome also helps circulate air flows. When doors
and awning windows are open, outside air will flow into
the house, pushing hot air mass inside to float out of the
dome openings, and letting in cool breeze. This dome
also helps release humidity in rainy season too. Another
feature of the house is its ability to circulate. Having a
double-spaced living room also helps creating a feeling
of a spacious house, and also slow down temperature
rise during daytime. If the ceiling is low, the living room
17
18
36