บ้านเรือนถิ่นไทยในช่วงเจ็ดทศวรรษ 2489-2559

สมเด็จฯ เจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิลก กรมขุนเพ็ชรบูรณ์
อินทราไชย (พ.ศ. 2435 - 2466) พระราชโอรสองค์ที่ 72
ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และ
องค์ที่แปดของสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ
พระพันปีหลวง
ตำหนักประถม เป็นอาคารไม้สักทองแบบบ้านเดี่ยว
ใต้ถุนสูง หรือเรือนประยุกต์ มีการจัดวางห้องต่างๆ ให้
ติดต่อกันได้ภายใต้หลังคาเดียวกัน ผังเป็นแบบ 3 ช่วงเสา
มีเนื้อที่ใช้สอยประมาณ 100 ตารางเมตร จัดเป็นบ้าน
ขนาดเล็กแต่มีห้องใช้งานครบถ้วนได้แก่ ห้องนอน 2 ห้อง
ห้องแต่งพระองค์ ห้องรับแขก ห้องทรงงาน ห้องเสวย
ห้องน้ำ และมีห้องใต้หลังคา (Attic) เป็นที่เก็บของ แสดง
ให้เห็นถึงวิธีการจัดส่วนใช้สอยภายในอาคารแบบตะวันตก
ภายในอาคารมีความโล่ง ระยะพื้นห้องรับแขกถึง
พื้นห้องใต้หลังคามีความสูง 3.75 เมตร การออกแบบ
หน้าต่างเน้นเรื่องการระบายอากาศ เช่น หน้าต่างบานเกร็ด
หน้าต่างบานกระทุ้ง เป็นต้น หลังคาชันทรงจั่วมุง
กระเบื้องว่าว ลักษณะโดยรวมดูเรียบง่าย โปร่งเบา และ
มีความเป็นระเบียบ
ตำหนักปลายเนิน เป็นที่ประทับของสมเด็จฯ เจ้าฟ้า
- Study room – the most frequently used room which
also served as a working space.
- Reception building – this resembles a general
purpose space with three bays surrounded by a
veranda. Originally this building belonged to Phraya
Ratchamontri (Phu) 18 who served Rama III, and
was used as his sitting room. It was bought and
incorporated into this group of buildings to serve
as a reception area.
- Residential quarters – consists of three buildings
for the wife and children of Prince Naris.
The Thai style buildings at Tamnak Plai Noen were not
grouped in the traditional way of facing each other around
a central court and blocking each other from winds and
breezes. Instead, Prince Naris had each building facing
east/west and placed them linearly in alternating manner
connected by porches so as to receive better breezes.
This is considered to be an interesting adaptation in
which the traditional house style is kept, but the grouping
กรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ที่วังคลองเตย ทรงสร้างขึ้น
เมื่อ พ.ศ. 2457 บริเวณวังมีเนื้อที่ 14 ไร่ครึ่ง อาคารในวัง
เป็นเรือนไทยโบราณหลายหลังประกอบกันเป็นส่วน
ใช้งานต่างๆ ดังนี้
• ตำหนักบรรทม เป็นที่ประทับส่วนพระองค์ ประกอบ
ด้วยส่วนใช้สอยต่างๆ ได้แก่ ห้องบรรทม ห้องแต่งองค์
ห้องสมุด และห้องสรง
• ห้องทรงเขียน คือห้องทรงงาน เป็นห้องที่ทรงใช้
มากที่สุด
• ตำหนักโถง ลักษณะคล้ายศาลาการเปรียญ ยกพื้น
ยาว 3 ห้อง มีเฉลียงโดยรอบ ตำหนักหลังนี้เดิมเคยเป็น
หอนั่งของพระยาราชมนตรี (ภู่) 18 ซึ่งรับราชการอยู่ใน
สมัยรัชกาลที่ 3 สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าฯ
กรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ทรงรับซื้อไว้เพื่อทำเป็น
ท้องพระโรง
• เรือนที่พัก เป็นเรือนสำหรับโอรสธิดา และชายา
จำนวน 3 หลัง
เรือนไทยที่ตำหนักปลายเนินมิได้มีการจัดวางตำแหน่ง
ตัวเรือนแบบหมู่เรือนไทยโบราณ คือการวางตัวเรือนหัน
หน้าเข้าหากันล้อมรอบชานเรือน ซึ่งทำให้ตัวเรือนบังลม
arrangement has been improvised to suit the local climate
and environment.
Residences of close high-ranking officials
Chaophraya Mahidhorn Mansion: In 1918, the king
bestowed La-or Krairiksh with the title of Chaophraya
Mahidhorn and appointed him royal secretary in the following
year. He was also awarded a sum of money to build a
house befitting the title 19 and thus built a two-storeyed
house on a piece of land on Ratchavithi Road, beside
a teakwood house built since the time of Rama V. This
new two-storeyed house was built of reinforced concrete
with a third storey of brick masonry at the back of the
central part. The house has hip and gable roof covered
with diamond-shaped tiles while the plan has a central
space with rooms to the sides on both floors. Overall, the
appearance is orderly, simple and elegant.
In 1919, King Rama VI provided residences for each
of his three favorite aides: Chaophraya Ramrakhop, Phraya
Anirudhdeva (both offspring of his childhood nurse) and
Phraya Udom Rajbhakdi. Chaophraya Ramrakhop was
200