บ้านเรือนถิ่นไทยในช่วงเจ็ดทศวรรษ 2489-2559

ทางด้านสินค้าและบริการนั้นเพิ่มขึ้น 17 เท่า เมื่อเทียบ
กับ ช่วง 50 ปีก่อนหน้านั้น พ.ศ. 2443-2493 ที่มีการ
เติบโตของผลผลิตของประเทศต่ำกว่ากันถึง 3 เท่า และ
เกือบจะต่ำกว่าอัตราการเพิ่มของจำนวนประชากรเสีย
ด้วยซ้ำ
คำถามสองข้อที่เกิดขึ้นจากประเด็นนี้คือ การเจริญ
เติบโตแบบนี้เกิดขึ้นได้อย่างไร? และผลที่ตามมานั้น
คืออะไร?
เป็นคำถามที่ดูจะง่ายแต่มีคำตอบที่ซับซ้อน ลอง
มาดูคำถามเรื่องสาเหตุก่อน มันคงจะผิดมากที่จะใช้
สมการง่ายๆ แก้ไขปัญหาที่ซับซ้อนเช่นนี้ แล้วอะไรคือ
ขอบเขตของความเป็นไปได้ที่เป็นประเด็นของเงื่อนไข
ต่างๆ ที่สร้างแรงขับดันให้เกิดกระบวนการที่ทำให้
สิ่งเหล่านี้เดินหน้าไปได้
ยังจำช่วงเวลาที่เศรษฐกิจเติบโตในยุคหลังสงคราม
ที่เริ่มต้นด้วยการปฏิรูปของ สฤษดิ์ ช่วงท้ายๆ ของ
คริสต์ทศวรรษ 1950 (พ.ศ. 2493-2502) ได้ใช่ไหม
สิ่งที่สำคัญที่สุดเพียงสิ่งเดียวของการปฏิรูปในครั้งนั้นคือ
การสร้างเสถียรภาพทางเศรษฐกิจ ถ้าไม่มีความสำเร็จ
ครั้งนั้นผู้ประกอบการไทยก็อาจจะไม่สามารถมาไกลได้
ถึงเพียงนี้และจะไม่มีผลผลิตให้กับประเทศชาติได้เช่นนี้
world was not standing still during this period. It is alleged
that the Thai economy has only recently been caught up
by the “globalization” of the world economy, and that is
the explanation for the recent rapid expansion. But surely,
Thailand had joined the world economy since it signed the
Bowring Treaty in 1855, which limited the import duty on
general merchandise to 3 per cent ad valorem, later 5
percent. This remained in force until 1935, when fiscal
autonomy was returned to Thailand. How much more
open could an economy be? Yet, at one time, it was
argued that it was precisely the inability to protect its
industry which kept the Thai economy from industrializing
and from growing.
This is not to say that the rest of the world has had
no impact on the Thai economy. The impact came largely
through the technology that became accessible. Being
backward in this area, Thai entrepreneurs could draw on
considerable technology almost available “off the shelf”.
Almost, but not quite. To acquire such technology itself
requires skill on the part of Thai factory workers and
90
แต่ลองมาเจาะลึกและให้ความสำคัญต่อคำว่า
เสถียรภาพทางเศรษฐกิจสักหน่อย เสถียรภาพทาง
เศรษฐกิจเพียงอย่างเดียวไม่เพียงพอต่อการสร้างความ
เจริญเติบโต ก่อนสงครามโลกครั้งที่สองประเทศไทยมี
ความสุขกับเสถียรภาพทางเศรษฐกิจที่ไม่ได้เติบโต
มากนัก จริงๆ ก็มีคนบางกลุ่มมองว่าวิธีการสร้าง
เสถียรภาพทางเศรษฐกิจที่ดีนั้น คือ การสร้างความ
เจริญเติบโต
เสถียรภาพทางเศรษฐกิจในยุคหลังปฏิรูปของ
สฤษดิ์นั้นขึ้นอยู่กับกระบวนการหนึ่งคือ การสะสมทุน
และนื่คือการเปลี่ยนแปลงที่แท้จริง คือการรับเอาชนชั้น
ผู้ประกอบการชาวจีนเข้ามารวมในสังคมไทย เป็น
ความจริงที ่ว่าบุตรหลานชาวจีนที่อพยพนั้นเริ่มที่จะ
กลืนไปกลายเป็นชาวไทยแล้ว แต่มันก็เป็นเพียงบาง
ครอบครัวเท่านั้น เพื่อให้เห็นถึงประเด็นที่กล่าวคือ
หลังจากที่พวกเขาสร้างเนื้อสร้างตัวด้วยการเป็นนาย
อากรเก็บภาษี หรือนักการค้าที่ผูกขาดในสินต้าบาง
ประเภทโดยทำงานให้กับราชสำนัก และเมื่อบุตรหลาน
ของพวกเขาเริ่มเติบใหญ่ บุตรหลานชาวจีนเหล่านี้ก็ได้
รับพระมหากรุณาธิคุณให้รับราชการ จึงเกิดการ
ขยายตัวของการส่งออกข้าว การอพยพเข้ามาของชาว
managers – and, lest it be forgotten, of Thai farmers
using the tractors and threshers as well. Without
investments made in schools and universities over this
period, the acquisition of such technology would have
been much more difficult. Despite the large investments
made, they are proving insufficient for Thais to keep up
with the pace of technology worldwide, and our ability to
acquire and master new technology is a matter of serious
concern.
What then are the consequences of this enormous
economic expansion? Two divergent answers are given,
reminiscent of the dispute between those who see half
a glass of water as half-full and those who see it as
half-empty.
Thais are on average five times richer than they were
fifty years ago. Of course, this increase in the average
hides a great deal of disparity in the gains to economic
expansion, but it is mere sloganeering to say that, as
a result of the growth, “the rich has gotten richer, and the
poor poorer”. Economic growth has indeed trickled down