บ้านเรือนถิ่นไทยในช่วงเจ็ดทศวรรษ 2489-2559

แบบตะวันตกเข้ามาแทนที่ประเพณีดั้งเดิมของไทย
อย่างกะทันหัน และแสดงถึงพระราชอำนาจอย่างเต็มที่
ต่อมาใน พ.ศ. 2417 คือเพียงหนึ่งปีหลังจากงาน
พระราชพิธีดังกล่าวก็ทรงเริ่มงานที่สำคัญมากคือ การตั้ง
หอรัษฎากรพิพัฒน์ เพื่อจัดระเบียบการเงินและการคลัง
ของแผ่นดิน และหอรัษฎากรพิพัฒน์นี้เป็นหน่วยราชการ
แรกของประเทศไทยที่มีสถานที่ทำงาน มีเจ้าหน้าที่นั่ง
ประจำทำงานเต็มเวลา แล้วก็มีการพระราชทานเงินเดือน
แทนเบี้ยหวัดรายปีให้แก่ข้าราชการ งานปฏิรูประดับ
พลิกแผ่นดินอีกงานหนึ่งของรัชกาลที่ 5 คือ การปฏิรูป
ระบบบริหารราชการแผ่นดินใน พ.ศ. 2435 ซึ่งเป็นการ
เปลี่ยนแปลงจากระบบจตุสดมภ์ ซึ่งใช้กันมาหลายร้อยปี
ตั้งแต่สมัยอยุธยามาเป็นระบบกระทรวง ทบวง กรม
ที่ใช้กันอยู่ในอารยประเทศ ทางด้านสังคมนั้นการปฏิรูป
ที่สำคัญคือ การเลิกทาสและการเลิกไพร่ ซึ่งเป็นพระราช
กรณียกิจที่ใช้เวลาหลายสิบปี แต่มีคุณต่อราษฎรอย่างยิ่ง
เพราะเท่ากับเป็นการเปิดประตูไปสู่ความเท่าเทียมกัน
ของบุคคลในสังคมไทย โดยเฉพาะการเลิกไพร่นั้น
เป็นการส่งเสริมให้ราษฎรได้มีเวลาทำมาหากินได้เต็มที่
และมีฐานะทางเศรษฐกิจที่ดีขึ้น
revolved around diplomacy and balancing the power of
Western nations that were beginning to have increasing
control in the region, along with modernizing and reforming
the country in all aspects such as governing system,
economy, society, communication, education, justice
system, culture and tradition, to name but a few. As an
example of reform in tradition, during his second coronation
ceremony in 1873, Rama V commanded for the first time
in history that all those prostrating themselves in audience
before him were to rise and stand instead. This was an
unprecedented introduction of a western style custom to
replace the traditional one and demonstrated the king’s
stance regarding righteousness. In the following year,
he initiated an important task of setting up the Revenue
Department to regulate the country’s fiscal and financial
system. This was the first governmental agency to have
its own establishment and full-time salaried employees.
In 1892, another major reform took place concerning
the country’s administration system from that of the
Chatusadom (the four pillars) system that had been in
สำหรับการปฏิรูปการศึกษานั้นได้ทรงริเริ่มให้มีการ
จัดการศึกษาอย่างเป็นระบบขึ้นเป็นครั้งแรก ตั้งแต่ระดับ
พื้นฐานกระทั่งระดับอุดมศึกษา เช่น การตั้งโรงเรียน
พระตำหนักสวนกุหลาบขึ้นในบริเวณพระบรมมหาราชวัง
เพื่อเป็นโรงเรียนสำหรับบุตรหลานเจ้านายและข้าราชการ
ทั้งยังโปรดให้มีการสอบไล่หนังสือขึ้นเป็นครั้งแรกใน
ประเทศไทยใน พ.ศ. 2428 ส่วนโรงเรียนสำหรับสามัญชน
โรงเรียนแรกนั้นคือ โรงเรียนวัดมหรรณพาราม ตั้งขึ้น
เมื่อ พ.ศ. 2441 ต่อมาได้โปรดให้ตั้งโรงเรียนมหาดเล็กขึ้น
ใน พ.ศ. 2442 เพื่ออบรมลูกขุนนางและลูกผู ้ดีมีตระกูล
ไว้เป็นมหาดเล็กรับใช้ในราชการ โรงเรียนมหาดเล็กนี้
ต่อมาก็ได้พัฒนาเป็นจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยในที่สุด
นอกจากนี้แล้วทางราชการยังได้ส่งนักเรียนทุนไปศึกษา
ยังประเทศต่างๆ ในยุโรปเป็นจำนวนถึง 206 คน
การคมนาคม
พัฒนาการด้านการคมนาคมระหว่างประเทศที่สำคัญ
คือการสร้างคลองสุเอชในประเทศอียิปต์ระหว่าง พ.ศ.
2402 - 2412 คลองดังกล่าวเริ่มเปิดใช้เมื่อ พ.ศ. 2412
และเป็นผลให้เส้นทางการเดินเรือติดต่อระหว่างประเทศ
ต่างๆ ทางตะวันตกกับเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มีระยะ
practice for centuries since the period of Ayutthaya, to
that of ministries, bureaus and departments as commonly
practiced in developed countries.
With regards to socio-political reform, the most
revolutionary change was the abolition of slavery and the
corvée system. Although the process took many decades
to fully transform, it was a greatly significant milestone
and paved the way towards social equality for the people
of Siam. The abolition of the corvée system in particular,
enabled people to work and earn their living more fully in
order to improve their economic status.
In terms of education, Rama V advocated a more
organized system of education, commencing initially at
the primary level and then later on to tertiary level, for the
first time in the kingdom. Phra Tamnak Suan Kularb School
for example, was set up in the royal palace compound to
educate the royal children and those of the nobles and
officials of the royal court. Thus in 1885, the pupils were
required for the first time in Siam, to sit final examinations.
As for commoners, the first school to be set up was
163