บ้านเรือนถิ่นไทยในช่วงเจ็ดทศวรรษ 2489-2559

สถานะผันผวนอย่างหนัก ภาวะเงินเฟ้อในขณะนั้น
ต้องเผชิญทั้งกับภาวะการถดถอยลงของค่าเงินลงถึง
เจ็ดเท่าเมื่อสิ้นสุดสงคราม ผนวกกับอีกยี่สิบเปอร์เซ็นต์
ในช่วงสองปีแรกหลังจากสงครามสิ้นสุด ซึ่งนับได้ว่าเป็น
ประสบการณ์ที่เลวร้ายที่สุดในประวัติศาสตร์ของระบบ
เศรษฐกิจในประเทศไทย ภาวะเงินเฟ้อที่รุนแรงนั้นยังส่ง
ผลให้ข้าราชการทั้งหลายจำต้องลาออกกันเป็นทิวแถว
เพราะรายได้ของตัวเองกลับไม่ได้เพิ่มตามค่าของ
เงินเฟ้อ ในขณะที่รายได้ของข้าราชการระดับสูงนั้นลด
ลงเพียงแค่ 3 เปอร์เซ็นต์จากเมื่อครั้งก่อนสงคราม
ที่ปรึกษาทางการเงินในขณะนั้นได้บันทึกไว้ว่า
“เดือนพฤษภาคม 1946 ประเทศสยามเริ่มต้นประเทศ
ใหม่จากศูนย์ ในคลังนั้นมีแต่ความว่างเปล่า สินทรัพย์
เพียงอย่างเดียวที่ประเทศมีนั้นคือ สิทธิและอำนาจที่จะ
ซื้อและบริหารเงินตราต่างประเทศ”
ศักยภาพในการฟื้นตัวของเศรษฐกิจไทยในขณะ
นั้นขึ้นอยู่กับ “อำนาจที่จะซื้อและบริหารเงินตราต่าง
ประเทศ” ออกผลให้เห็นอย่างรวดเร็ว ทำให้ พ.ศ. 2490
เงินเฟ้อในประเทศนั้นเกือบจะหมดไปแล้ว ทำให้การส่ง
ออกนั้นเริ่มฟื้นตัว ตามด้วยราคาพืชผลทางการเกษตร
evolved later on into an explicit tax called the premium.
This taxation of rice exports had a significance beyond
its immediate impact on government finances, because
it depressed domestic rice prices. It thus became a means
by which the government could subsidize the urban
population, among whom the most important group at that
time were the civil servants. In this way, the devastation
that wartime inflation had brought upon their real incomes
was mitigated, some of the burden being shifted to the
rice farmers instead.
But the stability thus achieved did not last long.
In 1952 there was a misguided attempt to try and revalue
the free market rate of the baht, ostensibly to curb inflation.
It is difficult to rationalize this action, since by that time
the commodity price inflation from the Korean war boom
had changed into a price drop. Oral tradition has it that
the government felt that a higher value of the baht would
be prestigious for the country. If so, this concern for
prestige was in keeping with the notions of economic
nationalism that, apart from massive corruption (on which
more below), were the hallmarks of that period.
66
พุ่งทะยานในช่วงสงครามเกาหลี ปัจจัยที่สร้างจุด
พลิกผันให้ประเทศกลับมาฟื้นตัวได้ดีนั้นคือผลผลิตข้าว
ที่ฟื้นตัวได้อย่างรวดเร็วหลังจากสงคราม
เศรษฐกิจแบบชาตินิยม และ การทุจริตคอรัปชั่น
: การวางพื้นฐาน (พ.ศ. 2490 - 2501)
เสถียรภาพทางเศรษฐกิจได้เริ่มต้นตั้งแต่
พ.ศ. 2490 บนพื้นฐานของอัตราการแลกเปลี่ยนเงิน
ตราต่างประเทศเป็นที่มาของผลกำไรอย่างมหาศาลให้
กับรัฐบาล และอีกด้านหนึ่งกลับเป็นการเก็บภาษีที่แฝง
เร้นจากการส่งออกของสินค้าโภคภัณฑ์โดยเฉพาะข้าว
การเก็บภาษีแฝงเร้นจากการส่งออกข้าวนั้นได้พัฒนา
ในภายหลังเป็นภาษีที่เก็บโดยตรงที่รู้จักกันในชื่อของ
“Premium ข้าว” นโยบายเก็บภาษีส่งออกข้าวนั้นสร้าง
ผลกระทบทางการเงินกับรัฐบาลอย่างหนักในทันที
เพราะมันทำให้ราคาข้าวภายในประเทศนั้นตกต่ำ จึงดู
เหมือนว่ารัฐบาลในขณะนั้นกำลังพยายามที่จะช่วย
เหลือเจือจุนประชาชนคนเมืองซึ่งดูจะเป็นกลุ่มบุคคลที่
สำคัญอันได้แก่ข้าราชการเป็นส่วนใหญ่ ถ้ามองในมุม
Traditionally, Thai economic nationalism was directed
at two different sets of foreigners. The first were the
Europeans and Americans. During the nineteenth century,
their governments concluded a series of agreements with
Thailand which considerably limited the fiscal autonomy
of the Thai state, as well as giving their governments
extraterritorial jurisdiction over their citizens and subjects
residing in Thailand. Well before the Second World War,
however, these unequal treaties had been renegotiated
to everyone’s satisfaction.
The second set of foreigners were of a different kind.
They were the Chinese immigrants and their descendants
who had over the years amassed considerable economic
power. Relations between Thais and Chinese had been
reasonably amicable, and many of the Chinese immigrants
had gradually assimilated into Thai society. Beginning
from about 1910, however, these relations deteriorated,
and the Thai state began to impose greater restrictions
on the many freedoms which they used to enjoy. These
restrictions began under the absolute monarchy, and were
continued, indeed intensified, when the People’s Party