บ้านเรือนถิ่นไทยในช่วงเจ็ดทศวรรษ 2489-2559

บ้านจิตสมาน
JITSAMAN HOUSE
รื้อบ้านเก่า แล้วเก็บไม้ บานหน้าต่าง ประตู มาทำเป็นบ้าน
ใหม่ ชีวิตที่เปลี่ยนไป จากครอบครัวของแม่ และ ลูกๆทั้งห้าคน
เปลี่ยนเป็นที่อยู่ของสองครอบครัว และอีกสองครอบครัวที่ไปๆ
มาๆ และอีกครอบครัวที่อยู่ใกล้ๆ แวะมากินข้าวบ้างคุยกันบ้าง
พร้อมลูกๆหลานๆอีกหลายคน
โจทย์ของการออกแบบบ้านใหม่ที่เกิดขึ้นคือ บริบทของ
ครอบครัวที่อาศัยอยู่เป็นประจำซึ่งมีอยู่สองครอบครัวและ
ครอบครัวที่มาเยี่ยมเยียนเป็นครั้งคราว และการแก้ปัญหา
ต่างๆที่เกิดขึ้นตามสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนไป การดีดบ้าน
เป็นทางเลือกแรกที่คนในครอบครัวนึกถึง “ดีดบ้าน” เป็นการ
ย้ายบ้านไม้หลังเดิมไปไว้ ณ ที่ตั้งใหม่ที่เราตั้งใจกันไว้โดยมี
ความคิดว่าจะสร้างฐานตอม่อของเสาชั้นล่างเป็นโครงสร้าง
คอนกรีตเสริมเหล็ก แล้วนำบ้านโครงสร้างไม้มาวางลงบน
โครงสร้างใหม่ เพื่อจะได้มีความแข็งแรงทนทานมากขึ้น รวม
ถึงเป็นการแก้ปัญหาการทรุดตัวของบ้าน
แต่เมื่อทางครอบครัวได้ปรึกษาหารือกันแล้วต่างก็ช่วย
กันลงความเห็นว่าบ้านแบบเดิมไม่ได้ตอบสนองความต้องการ
ในปัจจุบันอีกแล้ว รวมทั้งเห็นว่าการซ่อมแซมบ้านในครั้งนี้ควร
ตอบสนองประโยชน์ใช้สอยที่จะเกิดขึ้นใหม่ในอนาคตด้วยคือ
การที่เจ้าของบ้านมีหลายครอบครัวและเข้าสู่วัยเกษียณกันหมด
โดยได้บทสรุปร่วมกันว่าจะไม่ใช้การดีดบ้านแต่เป็นการสร้าง
บ้านใหม่จากไม้ของบ้านหลังเก่า
แนวความคิดในการจัดพื้นที่ใช้สอยจริงเริ่มต้นจากความ
ต้องการในปัจจุบันผนวกกับอนาคต ครอบครัวที่อาศัยอยู่แบบ
ถาวรมีอยู่สองครอบครัวจึงออกแบบบ้านเป็นสองเรือน เชื่อม
ต่อกันด้วยนอกชานการใช้พื้นที่บนชั้นสองของบ้านจะน้อยลง
จึงออกแบบการใช้พื้นที่ส่วนใหญ่ให้อยู่ที่ชั้นล่างซึ่งง่ายต่อการ
ดูแลรักษา บ้านหลังใหม่จึงมีห้องนอนส่วนใหญ่อยู่ชั้นล่างซึ่ง
เป็นห้องนอนสำหรับแต่ละครอบครัวโดยใช้ห้องน้ำร่วมกัน
ไม้เก่า - บ้านใหม่
ทางเลือกในการออกแบบบ้านหลังใหม่ โดยมีแนวคิดใน
การใช้ไม้จากบ้านหลังเดิมจึงเกิดขึ้น โดยจะต้องตอบโจทย์
ลักษณะการอยู่อาศัยของบ้านแบบใหม่ และการใช้วัสดุเดิม
ให้มากที่สุด การรื้อบ้านไม้เก่านำมาประกอบใหม่ เราได้
ความรู้จากช่าง (คนเหนือเรียกว่า สลา) ที่เป็นผู้รื้อบ้านไม้เดิม
Pieces of an old house that belonged to a mother and
five children made into a new abode for two families.
Old memories are transformed into a loving home for
friends, neighbors and families.
With two families living permanently in the house
and two families occasionally visiting, the first idea
was to move the old wooden house to the new location
and build a reinforced concrete structure underneath
for strength.
But after much discussion, the family agreed that
the old house could not respond to their present needs
anymore. And the renovation should also answer to
requirements in the future as there are sub-families
within the big family and a lot of members are going
into retirement age. So the concensus is building a
new house out of woods from the old house.
The house has two buildings, connected by a
terrace. Most of the space including bedrooms is set
on the ground floor to make it easier for maintenance.
Old wood – new house
To keep as much old woods as possible, when
disassembling the house, all the woods had to be
grouped based on their functions. For example,
roof structure, columns, framing, wall panels, joists,
beams, floor, stairs, doors and windows.
Both upstairs and downstairs bathrooms in the
new house have reinforced concrete structure. Same
with the kitchen. While living room, balcony on the
ground floor, bedrooms, and prayer room above have
wooden floors. Size of wooden floors in the new house
was carefully calculated to be as close to what is left
from the old house. Some wooden columns from the
old house were extended with concrete so to be tall
enough for the two-storey house. In the area where
there’s only one storey, the columns are used as is.
474