บ้านเรือนถิ่นไทยในช่วงเจ็ดทศวรรษ 2489-2559

การปฏิรูปสถาบันในยุคของจอมพลสฤษดิ์
ถ้าเรามองว่าการเปลี่ยนแปลงนโยบายทาง
เศรษฐกิจครั้งนี้เป็นการยอมจำนนเพื่อชาวต่างชาติ
(โดยเฉพาะสหรัฐอเมริกา) แล้วละก็ นั้นคงเป็นความคิดที่
ผิดมาก รายงานของภารกิจนี้มีการรับรู้อย่างทั่วกันว่า
มีเป้าหมายในการประสานงานอย่างใกล้ชิดระหว่างทีม
ธนาคารโลกและกระทรวงการคลัง การปฏิรูปที่เกิดขึ้น
นั้นได้รับการยอมรับอย่างกว้างขวางในระบบข้าราชการ
หลายระดับ หรือจะให้พูดตรงๆ แล้ว การปฏิรูปของ
จอมพลสฤษดิ์นั้นให้กำเนิด เทคโนแครต หรือระบบ
นักวิชาการนิยม อย่างที่เราเข้าใจกันในทุกวันนี้
การจัดการแบบมหภาคนั้นเป็นกุญแจสำคัญของ
การปฎิรูปของจอมพลสฤษดิ์ ด้วยบทบาทหน้าที่ของ จอม
พลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ในฐานะผู้นำที่มีอำนาจเด็ดขาดแต่
เพียงผู้เดียว นายกรัฐมนตรีได้ประกาศชัดว่าประเทศนี้
ต้องการ “การพัฒนา และขยายพื้นฐานการศึกษา” เพื่อที่
จะขับเคลื่อนประเทศไปข้างหน้า “การพัฒนา” ในมุมมอง
ของเขาคือการลงทุนภาครัฐในโครงสร้างพื้นฐานทั้งหลาย
ด้วยความไร้การควบคุมในการจัดการทรัพยากร
การลงทุนของรัฐโดยใช้เงินจำนวนมากอาจนำไปสู่ภาวะ
scaled down. True, the new men who came in with the
Sarit coup against Phibun in 1957 kept the old traditions
alive and began to take over chairmanships of key
enterprises, particularly commercial banks. Also, many
of the monopolies, notably for pork supplies to Bangkok,
that were set up under the Phibun government continued
into the Sarit era. However, no new public monopolies
were set up. Indeed, in the new investment promotion
law, there was the stipulation that once a particular activity
has been promoted, the government would not set up its
own enterprise in that activity.
The investment promotion law had been in existence
since the Phibun government, but it was constrained by
a formidable list of conditions. The main message was
conveyed to foreign investors by the Sarit reform of the
law that they were now welcome into Thailand. This
message contrasted with the general attitude of
ambivalence, if not antipathy, that had been prevalent
since the People’s Party came to power.
The new investment promotion law also set up a new
เงินเฟ้อ และวิกฤตการณ์ของค่าเงินได้ ซึ่งเป็น
รูปแบบปกติที่เกิดขึ้นได้ในประเทศที่กำลังพัฒนา
ประเทศไทยในขณะนั้นโชคดีที่มีผู้น ำที่มีคุณสมบัติพิเศษ
ในการดึงดูดใจคนหมู่มาก และมีวิสัยทัศน์กว้างไกล
มีความสามารถในการทำงานร่วมกันได้กับบุคลากร
ทางการเงินของประเทศที่ล้วนแต่เป็นพวกปฏิบัตินิยมที่
แสนจะเย็นชาได้ดี ข้าราชการประจำในกระทรวงการ
คลังในขณะนั้น โดยเฉพาะ ดร.ป๋วย อึ้งภากรณ์ (อ่านใน
กล่องข้อความ) นิยมการดำเนินนโยบายทางการคลัง
แบบอนุรักษ์นิยมอย่างเข้มข้น แต่ในขณะเดียวกันก็มี
ความเข้าอกเข้าใจถึงความต้องการในการพัฒนาของ
ประเทศ สำหรับพวกเขาไม่ใช่เพียงแต่การเร่งการเจริญ
เติบโตของเศรษฐกิจ แต่รวมไปถึงการกระจายความ
เจริญรุ่งเรืองไปยังพื้นที่ที่ยากไร้ด้วยเช่นกัน
การจัดระเบียบสถาบันต่างๆ ที่เกิดขึ้นในระหว่าง
รัฐบาลสฤษดิ์ เพื่อจัดการเศรษฐกิจมหภาคของประเทศ
นั้นมั่นคงตราบกาลเวลาจวบจนบัดนี ้ สี่หน่วยงานอัน
ได้แก่ สำนักงบประมาณ สภาพัฒนาการเศรษฐกิจ
แห่งชาติ (ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็นสำนักงานสภาพัฒนา
เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ) สำนักงานการออก
agency, the Board of Investment (BOI). This agency did
not just provide a welcome mat for foreign investors; it
also played a more important role as a venue whereby
domesticprivate firms could officially provide feedback to
the government concerning its policies. For its time, this
was a radical departure. The setting up of this bureaucratic
organization, together with the chartering of the Board of
Trade (by an Act of Parliament), marked the final end of
the policy of confrontation and the establishment of a
dialogue between business and government.
Although the BOI was set up to promote investment
in industries, an area in which Thailand was then quite
weak, it did not meet with much success during the period.
True, new industries were set up which in time would grow
to be the leading sectors in the economy, such as in the
textile and automotive sectors, but these results were still
decades away. It is a moot point whether these industries
would ever have come into existence without the protection
and tax breaks, sometimes quite generous, which were
liberally showered on the would-be industrialists. It is also
71