บ้านเรือนถิ่นไทยในช่วงเจ็ดทศวรรษ 2489-2559

จากเรือนฝรั่งถึงเรือนอาณานิคม: อีเทอร์นิตและซีเมนต์
พัฒนาการของวัสดุมุงชนิดต่อมามาพร้อมกระแส
อิทธิพลตะวันตกที่เข้ามาในประเทศไทยในสมัยรัชกาลที่ 5
มาพร้อมกับการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการใช้ชีวิตในเรือน
และมีผลโดยตรงกับรูปแบบสถาปัตยกรรมของพระราชวัง
วัง ตำหนัก และเรือนพักอาศัยในประเทศไทย กระแส
อิทธิพลตะวันตกดังกล่าวตรงกับการปฏิวัติอุตสาหกรรมใน
ยุโรปตะวันตกในคริสต์ศตวรรษที่ 19 หรือราวพุทธศตวรรษที่
24 มีการพัฒนาวัสดุก่อสร้างสถาปัตยกรรมใหม่ชนิด
ต่างๆ ขึ้นใช้แพร่หลายในโลกตะวันตก และเริ่มเข้ามา
ในประเทศไทยในรัชกาลที่ 5
เมื่อมหาอำนาจตะวันตกอย่างประเทศอังกฤษและ
ประเทศฝรั่งเศสเข้ามาแผ่อิทธิพลและล่าเมืองขึ้นใน
ดินแดนเพื่อนบ้านใกล้เคียงไทย พระบาทสมเด็จพระ
จุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงปฏิรูปประเทศให้มีความเจริญ
ทัดเทียมตามชาติตะวันตก พระองค์ทรงว่าจ้างนายช่าง
ฝรั่งจากตะวันตกให้มาออกแบบและก่อสร้างพระราชวัง
วัง ตำหนัก และที่ทำการกระทรวง กรม กองต่างๆ ใน
สมัยของพระองค์
affect the roof pitches, shapes and styles which could
be gable or hip roofs depending on the characteristics
of traditional houses in each region. Same as thatched
roof, to prevent rainwater leakage both wood and clay
tiles, which were small and flat, had to be installed in
several layers, and the roof pitch still had to be steep.
From Westernised Houses to Colonial Residences:
Eternit and Cement
In the reign of King Rama V, a new roofing
substance was introduced into Thailand by the
western influence which changed the way of living
and had major effects on the architecture style of
royal residences, palaces, residential halls, and
houses. This westernisation synchronised with the
Industrial Revolution in western Europe during the
19th century or around the 24th BE. Various kinds of
construction materials were highly developed and
พระราชวังและสถานที่สำคัญต่างๆ ที่รัชกาลที่ 5
ทรงมีพระราชดำริให้สร้างขึ้นโดยช่างฝรั่ง มีแบบแผน
และรูปแบบสถาปัตยกรรมตามอย่างตะวันตกที่นิยมแพร่
หลายในสมัยนั้น ซึ่งเป็นยุคโรแมนติก (Romanticism)
หรือยุคจินตนิยม เป็นช่วงเวลาที่มีความนิยมในการฟื้นฟู
รูปแบบสถาปัตยกรรมยุคต่างๆ ในอดีต เช่น รูปแบบ
หรือ สไตล์นีโอคลาสสิก นีโอกอธิก นีโอเรอเนซองส์
นีโอบาโรก หรือมีการผสมผสานสไตล์ต่างๆ เข้าด้วย
กันในอาคารเดียวกันที่เรียกกันว่า สไตล์อีเคล็กติก
(Eclectic style) โดยรวมอาคารตามแบบแผนตะวันตก
เหล่านี้ มีการจัดผังพื้นที่ค่อนข้างกระชับ (compact)
มีหลังคาทั้งแบบจั่วที่ลาดชันน้อย และที่เป็นรูปทรงโดม
ตามอย่างสไตล์คลาสสิก หรือที่เป็นจั่วหรือปั้นหยาทรงสูง
ลาดชันมากอย่างสไตล์กอธิกและสไตล์สมัยกลาง อาคาร
มีชายคาไม่ยื่นยาว เพราะเป็นรูปแบบที่เกิดในประเทศ
เขตภูมิอากาศอบอุ่นที่อากาศหนาวเย็นเป็นส่วนใหญ่
และต้องการแสงแดดเพิ่มความอบอุ่นให้กับอาคาร
ช่างฝรั่งที่ออกแบบอาคารทรงยุโรปรุ่นแรกๆ นี้
นำวัสดุมุงหลังคาชนิดใหม่จากตะวันตก ทันสมัยที่สุด
ในเวลานั้น มาใช้กับอาคารเหล่านี้ วัสดุชนิดนี้มาพร้อม
imported to Thailand.
To the modernise Thailand against colonization
of Southeast Asia led by Britain and France, King
Rama V commissioned European architects to build
the royal residences, palaces, residential halls and
ministry offices. The royal residences and important
buildings designed by European architects with the
royal commission of King Rama V were constructed
in the prevail Romantic architectural styles. The
European Romanticism brought back the styles of
the past and made them into Revival styles such as
Neoclassic, Neo-gothic, Neo-renaissance,
Neo-baroque, or even a combination of styles in one
building, namely Eclectic style. These westernised
building plans were quite compact. The roofs could
be dome, gable with low-pitched following Classical
style, or high-pitched like Gothic and Medieval styles.
The eaves overhung not too far, which is the
characteristic of the buildings in temperate climate
252