บ้านเรือนถิ่นไทยในช่วงเจ็ดทศวรรษ 2489-2559

ขณะที่บ้านเรือนได้รับอิทธิพลตะวันตกอย่างเต็มที่
ในช่วงหนึ่งเสาโรมันแบบตะวันตกจึงได้รับความนิยม
อย่างมาก ลูกกรงเซรามิคแสดงบุคลิกความเป็นยุโรป
ส่วนหนึ่งอาจเป็นเพราะการเรียนการสอนที่มุ่งความ
สมัยใหม่มากกว่าการประยุกต์เอาลักษณะแบบไทยมา
ใส่ในสถาปัตยกรรมเท่าที่ควร ผู้คนเริ่มหลุดออกไปจาก
ความรู้สึกนึกคิดแบบที่เคยมีมาแต่เดิมและหันมาเรียน
วิธีการที่ถูกคลี่คลายมาจากตะวันตกแล้ว ทั้งในแง่ของ
การคิดในเรื่องรูปแบบและพัฒนาการการปรับตัวเข้า
กับสภาพแวดล้อมโดยไม่สนใจวิถีชีวิตและภูมิอากาศ
จนไม่สามารถสร้างบ้านให้ลมโกรกอย่างเดิมได้ และ
ไม่สนใจปลูกต้นไม้ ถ้าจะปลูกต้นไม้รอบๆ บ้านก็มักเป็น
ไม้ประดับมากกว่าไม้ผลหรือต้นไม้รอบบ้านอย่างเดิม
เมื่อสภาพแวดล้อมของเมืองกลายเป็นป่าคอนกรีต
อย่างชัดเจนมากขึ้น การสร้างบ้านด้วยคอนกรีต บน
ถนนคอนกรีต ไม่ว่าจะเป็นอาคารที่ทาการต่างๆ หรือ
บ้านเรือนก็เริ่มจะใช้กระจกเพิ่มมากขึ้น รูปแบบบ้าน
พึ่งพาภูมิอากาศตามธรรมชาติน้อยลง เพราะเชื่อมั่นใน
เทคโนโลยีมากกว่าจะทาให้อยู่ได้ด้วยตัวเอง โดยตัวอาคาร
ลดขนาดพื้นที่ห้อง และความสูงของชั้นให้เหมาะกับ
Fifth Period: The Uprootedness (1987 - 1997)
In this period, the growth of Thai economy, which
already prioritized export-oriented industries, expanded
into service sector (hotels, companies, department stores).
Number of employees in service sector escalated. The
majority of them were no longer government officials.
These employees worked in modern offices. Amidst
congested and noisy communities, they tended to easily
adopt modernism into their houses.
After 1987, there was an unprecedented phenomenon
that people felt uprooted from preconceived frames of
mind, and became increasingly dominated by western
ideology. This was the age of almost completed
uprootedness. Urban environment was transformed into
concrete jungle. Even one best selling novel by Rong
Wongsawan was named “Under the Concrete Jungle”.
It was impossible to build an airy residence. Without
air flows, trees could not grow. Then air-conditioned
residence were necessary.
การติดแอร์มากขึ้น ทั้งนี้ทั้งนั้นส่วนหนึ่งก็เกิดจากความ
เคยชินจากการทางานอยู่ในออฟฟิศก็อยู่ในแอร์ทั้งวัน
กลับไปบ้านก็แอร์อีก จนมักคิดกันไปว่าหากไม่นอนแอร์
จะนอนไม่หลับ เพราะกรุงเทพฯ เสียงดังมาก
ในแง่ของการออกแบบบ้าน เดิมอาจเกิดจากการ
เรียนรู้รูปแบบหนึ่งแล้วก็ใช้ตามๆ กันไป ต่อมาเมื่อผู้คน
มีรายได้เพิ่มขึ้น อาจเป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่ทาให้กลุ่มผู้มี
รายได้สูง พัฒนาการออกแบบให้มีลักษณะเฉพาะตัว
และเป็นไปตามความต้องการของแต่ละบุคคล ที่ต้องการ
ความมีอิสระมากขึ้น นอกจากเรื่องบ้านเดี่ยวแล้ว ค่านิยม
ของผู้คนยังให้ความสนใจอาคารแบบอยู่อาศัยร่วมกัน
หลายคน
การสร้างบ้านเรือนในช่วงนี้จึงอาจแบ่งได้เป็น 2 กลุ่ม
คือ กลุ่มนักธุรกิจ ฐานะดี จะสร้างอาคารขนาดใหญ่มาก
ในขณะที่กลุ่มรายได้ปานกลาง อาจจะเป็นบ้านจัดสรร
ขยายออกนอกเมืองจานวนมาก และอาคารอยู่รวมกัน
นอกจากนั้นยังมีอาคารชุด (คอนโดมิเนียม) เกิดขึ้นจานวน
มาก (property market boom) เนื่องจากเป็นการลงทุน
เพื่อแสวงหาผลกาไรในอนาคต (speculative market)
สร้างเกินกว่าความต้องการของตลาด ทั้งอาคารชุด บ้าน
Residences were greatly influenced by the West
such as highly popular Roman columns, and ceramic
balcony beads showing off European character. One
reason might be the education system that emphasised
modernism rather than integration of Thai characteristics
into architectural work. People were detached from
their usual sense, and turned to adopt western ways of
thinking in terms of environmental adaptation patterns and
processes. Without caring for lifestyles and climate, they
could neither design residences that let in natural air nor
or grow tree around the houses anymore. If trees were
grown around the houses, they tended to be ornamental
plants rather than fruit trees or shade-providing trees.
As urban environment became more of concrete
jungle, there were ongoing construction of concrete
houses on concrete roads. Whether they were office
buildings or residential units, they tended to use more
glass. House styles depended less on natural climate with
more confidence in technology than self-sustainability.
Room sizes and floor heights were much reduced to
46