บ้านเรือนถิ่นไทยในช่วงเจ็ดทศวรรษ 2489-2559

บุรุษสามท่านผู้สร้างความเปลี่ยนแปลง
เป็นเรื่องยากที่จะอธิบายภูมิสภาพเศรษฐกิจที่เป็น
อยู่ในปัจจุบันโดยไม่กล่าวถึงการทำงานของ บุรุษสาม
ท่านที่มีพื้นฐานที่แตกต่างกัน และบ่อยครั้งที่มีความ
ขัดแย้งกันอย่างบาดลึกกับอีกฝ่ายหนึ่ง เราจะเริ่มเรื่อง
นี้จากบุคคลผู้มีอำนาจมากที่สุดในสามคนนี้ จอมพล
สฤษดิ์ ธนะรัชต์ นายกรัฐมนตรีของประเทศไทย ตั้งแต่
พ.ศ. 2501-2506
ท่านผู้นี้เกิดใน พ.ศ. 2451 ในครอบครัวทหาร
สฤษดิ์ รับราชการในกองทัพอย่างไม่โดดเด่นจนกระทั่ง
ถึงวิกฤต พ.ศ. 2490 เกิดขึ้นเมื่อเขารับหน้าที่สั่งการ
กำลังพลกองทหารเข้ายึดสถานที่สำคัญในการทำ
ปฏิวัติรัฐประหาร เขาจึงได้ก้าวเข้าสู่การเป็นตัวเก็งที่
จะสืบทอดอำนาจต่อจาก จอมพล ป. พิบูลสงคราม
แข่งกับ พลเอก เผ่า ศรียานนท์ ที่มีตำรวจเป็นกอง
กำลัง ใน พ.ศ. 2500 เขายึดอำนาจจากจอมพล ป. ได้
โดยง่ายและมีอำนาจเบ็ดเสร็จเด็ดขาดในฐานะ นายก
รัฐมนตรี หลังการทำปฏิวัติรัฐประหาร
หลังจากที่มีอำนาจ ท่านจอมพลได้หันเหทิศทาง
ของแผนงานรัฐบาลไปทางพัฒนาเศรษฐกิจประเทศ
และได้ปรับแผนพัฒนาที่ได้รับคำแนะนำจาก
ธนาคารโลก แผนพัฒนานี้เป็นตัวเปิดเศรษฐกิจประเทศ
การลงทุนหลักของภาครัฐในโครงสร้างพื้นฐาน และลด
สัดส่วนการลงทุนในระบบอุตสาหกรรมอย่างช้าๆ โดย
ในระบบอุตสาหกรรมภาคเอกชนจะเป็นตัวขับเคลื่อน
ด้วยตัวเอง แทนที่จะสร้างกำแพงกั้นนักธุรกิจ เขากลับ
เริ่มที่จะส่งเสริมสนับสนุนการลงทุน เขายังเป็นผู้นำใน
การปฏิรูประบบการคลังซึ่งโครงสร้างหลักในขณะนั้น
และยังคงมีให้เห็นได้และใช้อยู่ในปัจจุบัน
นอกเหนือจากความสำเร็จที่สร้างผลบวกให้กับ
ประเทศ จอมพลสฤษดิ์ เป็นนักการเมืองที่ห่างไกลจาก
คำว่าสุจริตมากมายนัก เมื่อเขาถึงแก่อสัญกรรม พบ
ว่าเขามีสินทรัพย์กว่า 2.8 พันล้านบาท ซึ่งเรื่องนี้ดูขัด
กันในตัว เป็นเพราะจอมพลสฤษดิ์เป็นทหารรุ่นแรกใน
วงศ์ตระกูลที่ไม่เคยได้รับการศึกษาจากต่างประเทศ ไม่
เคยได้รับแนวความคิดแบบตะวันตกที่ได้สร้างความ
เจ็บปวดให้กับตระกูลพิบูลสงคราม แนวความคิดใน
การบริหารประเทศของจอมพล สฤษดิ์ เป็นแบบ
อำนาจอุปถัมภ์ แทรกซึมผ่านไปในสังคมจนกลายเป็น
ความสัมพันธ์แบบอุปถัมภ์คล้ายก๊อดฟาเธอร์ ที่ให้
รางวัลกับลูกน้องที่สนับสนุนตัวเองและใช้กำลังจัดการ
THREE MEN WHO MADE A DIFFERENCE
It is difficult to describe the present Thai economic
landscape without being reminded of the work of three
men of vastly different backgrounds and occasionally
sharply in conflict with one another.It is natural to begin
with the most powerful of them, Field Marshal Sarit
Thanarat, prime minister from 1958 to 1963.
Born in 1908 to an army family, Sarit had an
unexceptional military career until the critical year of
1947 when he happened to be commanding an infantry
battalion in Bangkok in one of the landmark coups.
He rapidly rose to be a contender for the succession to
Phibun Songgram, in rivalry to GeneralPhao Sriyanon,
whose power base was the Police Department. In 1957,
he easily removed Phibun from power, and after a year
took over full dictatorial power as prime minister, after
a coup d’etat.
After taking over power, the marshal redirected the
course of the government to a program of economic
72
development, and adopted a plan proposed by the World
Bank. This program of development entailed the opening
of the economy, major investments in public infrastructure,
and a gradual withdrawal of the government from the
industrial investments, the latter being put in the hands of
the private sector. Far from putting barriers against
the business-men, he began an active program of investment
promotion. He also presided over a reform of the
government fiscal system, whose main features are still in
place today.
For all these positive achievements, Sarit was far from
an honest politician. At his death, he was found to have
amassed a fortune worth 2.8 billion baht. The paradox
could perhaps be reconciled if one bears in mind that he
was the first generation of army officers who was never
educated abroad, and were thus untainted by western
ideas that afflicted those of the Phibun generation. His
concept of leadership was that of the most powerful patron