Türkiye'de Ailelerin Eğitim İhtiyaçları - Aile ve Toplum Hizmetleri ...

Türkiye’de Ailelerin Eğitim İhtiyaçları Araştırması
Aile ekonomisi boyutuna ilişkin tüm konularda katılımcıların kendilerini yeterli
görme düzeyleri öğrenim durumuna göre anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. Diğer bir
ifadeyle, öğrenim durumu aile üyelerinin aile ekonomisi konularına ilişkin yeterlik dü-
zeyleri açısından önemli bir değişkendir. Öğrenim düzeyi yüksek olan bireylerin eko-
nomi konularında yeterlik düzeyi daha yüksek iken öğrenim düzeyi düşük olanların
yeterlik düzeyi daha düşüktür.
Bu bulgunun, literatürdeki diğer araştırmalarla tutarlı olduğu söylenebilir. Bayraktar
(1987: 72) tarafından yapılan “Ailelerin Enerji Kullanımına İlişkin Bilgi Tutum ve
Davranışlarının İncelenmesi” adlı araştırmada ailelerin enerji kullanımına ilişkin bilgi ve
davranışlarının eğitim durumuna göre farklılaştığı ve daha yüksek eğitim düzeyinde
olanların enerji tasarrufuna ilişkin bilgi ve davranışlarının da daha yeterli olduğu sonu-
cuna ulaşılmıştır. Bayazıt (2002), tüketicilerin sahip oldukları eğitim düzeyinin ve
mesleğin onların satın alma davranışı üzerinde önemli bir etkisi bulunduğunu belirt-
miştir. Her şeyden önce eğitim, bireylerin inançlarını, değerlerini ve davranışlarını de-
ğiştirmektedir. Eğitim düzeyindeki yükselmeye paralel olarak tüketicilerin istek ve ihti-
yaçları değişmekte ve sunulan mal ve hizmetlere olan talepleri de farklılık göstermekte-
dir. Hatiboğlu (1993: 3) insanların eğitim düzeyleri yükseldikçe ihtiyaç ve taleplerinin
de değiştiğini vurgulamaktadır. Eğitim düzeylerindeki yükselme kitap, gazete, dergi,
sanat eşyası ve sanat hizmetleri talebi, seyahat ve kültürel hizmetler talebini arttırmak-
tadır. Eğitim düzeyi yükselen kişiler, genellikle satın alma işini daha dikkatli yapmakta,
seçebileceği daha fazla çeşit aramakta ve daha kaliteli mallar satın almak istemektedir.
Bu bulgu ailelere verilecek eğitim programlarının nasıl oluşturulması gerektiği ile il-
gili önemli ipuçları sunmaktadır. Ek Tablo 5 ve Ek Tablo 6 sonuçları birlikte düşünül-
düğünde, ekonomiye ilişkin tüm konularda kendini en yetersiz hisseden okuryazar
olmayan grubun aynı zamanda eğitime katılma konusunda en isteksiz olan grup olduğu
görülmektedir. Buna karşılık ekonomi konularında kendilerin en yeterli gören grup
olan lisansüstü eğitime sahip olanlar, aynı zamanda bu konuda düzenlenecek bir eğiti-
me katılma konusunda isteklilik düzeyi diğer gruplara göre en yüksek olan gruptur.
Örgün eğitimi hiç almamış veya çok az almış aile üyelerinin, eğitimi bilgi eksiklerini
giderme ve kendilerini geliştirme aracı olarak görme olasılıkları oldukça düşüktür. Bu
anlamda, ekonomi konularında, özellikle öğrenim görmemiş veya öğrenim düzeyi dü-
105