Türkiye'de Ailelerin Eğitim İhtiyaçları - Aile ve Toplum Hizmetleri ...

74
Yöntem
1) Soruların kolay anlaşılabilir olması. Soruların ifade edilmesinde akademik bir
dil kullanmak yerine görüşülecek kişilerin bireysel ve ailevi özellikleri (bilişsel düzeyleri,
geçmiş deneyimleri) dikkate alınarak sorular hazırlanmıştır.
2) Soruların belirli bir konuya yönelik (spesific) olması. Genel ve soyut sorular bi-
reylerin düşünmelerini ve sorulara ilişkin cevap oluşturmasını güçleştirebilir, bireyin
soruları yanlış anlamasına neden olarak soruların geçerliğini ve güvenirliliğini azaltır.
Araştırma konusu oldukça geniş olmakla birlikte sorular mümkün olduğu kadar somut
ve belirli bir konuya yönelik hale getirilmiştir.
3) Açık uçlu sorular sorma. Görüşülen kişiyi “evet”, “hayır” türü yanıtlara götüren
sorulardan kaçınılmış, açıklama yapmayı ve ayrıntılı konuşmayı teşvik eden “nasıl” “neden”
ve “ne” türü sorular sorulmuştur.
4) Yönlendirmeden kaçınma. Soruların, görüşmecilerin soru sormak ve soruları
açık hale getirmek amacıyla ipuçları sunmak dışında, görüşülen kişiyi yönlendirici olmamasına
dikkat edilmiştir.
5) Alternatif sorular ve sondalar hazırlama (açıklamaya, ayrıntıya yönelik sorular).
Sorunun görüşülen kişi tarafından anlaşılmaması ihtimaline karşı görüşmecinin hazırlıklı
olması, alternatif ifade veya sonda ile görüşülen bireyin soruyu anlamasına yardımcı
olması gerekir. Burada amaç yönlendirme değil, görüşülen kişinin soruyu anlamasını ve
yanıtlamasını kolaylaştırmaktır. Üç tür sonda sorular hazırlanmıştır. Bunlar; ayrıntıya
yönelik sonda sorular (kim, nerede, ne zaman, nasıl), açıklamaya yönelik sonda sorular
(sonra ne oldu, bu durumda ne yaptınız, bunun karşılığında neler yapıldı?) ve aydınlatmaya
yönelik sondalar (bu durumu biraz daha ayrıntılı anlatabilir misiniz?).
6) Soruları mantıklı biçimde düzenleme. Görüşmelerin başarılı bir şekilde gerçekleşmesinde
önemli olan unsurlardan biri de soruların belirli bir mantık örgüsü içerisinde
olmasıdır. Görüşme formunu hazırlarken ve soruların düzenlenmesinde aşağıdaki hususlar
dikkate alındı:
a) Görüşmeye güven oluşturucu bir ortam hazırlamak
b) İlk soruları kolay yanıtlanabilecek sorulardan oluşturmak
c) Özelden genele doğru sorular sormak
d) Hassas konularla ilgili soruları sona bırakmak
e) Bilgi ve becerilere ilişkin soruları deneyimlerle ilişkilendirerek sormak