Türkiye'de Ailelerin Eğitim İhtiyaçları - Aile ve Toplum Hizmetleri ...

Türkiye’de Ailelerin Eğitim İhtiyaçları Araştırması
gerçekten zor bir uğraş içine girmektedir. Bu “çevreye uyum” uğraşı, ailenin hem yapı-
sını hem de işlevini geniş ölçüde etkilemektedir.
Parçalanmış/Eksik Aile: Eşlerin yasal olarak kurdukları evlilik birliğini yine yasal
yollarla sona erdirmesi sonucu sahip olunan çocukların hâkim kararıyla eşlerden birine
verilmesi, eşlerden birinin çalışma amacıyla geçici olarak evi terk etmesi ya da ölmesi
gibi nedenlerle ortaya çıkmış bir aile türünü ifade etmektedir (Çakıcı, 2006: 18). Aile
içi parçalanma; ebeveynlerden birinin ya da her ikisinin birden kaybı, anne ya da baba-
nın evden ayrılması, evi terk etmesi ya da boşanma gibi nedenlerle ayrı yasaması seklin-
de kendini gösteren, ailenin toplumsal işlevini yitirmesi durumudur.
2.2.2. Psikolojik Perspektif
Psikolojik perspektiften bakıldığında ise aile tipleri; aile üyelerinin fiziksel konumları
ile belirlenen aile tipleri, ebeveynin davranış ve tutumları ile belirlenen aile tipleri ve
bireylerin temel psikolojik ihtiyaçlarını karşılama ortamı olarak belirlenen aile tipleri
şeklinde sınıflandırılmaktadır. Yavuzer (1996: 28), ebeveynin davranış ve tutumları ile
belirlenen aile tiplerini; “aşırı baskılı ve otoriter aile, çocuk merkezli aile, dengesiz ve
kararsız aile, aşırı koruyucu aile, ilgisiz ve kararsız aile, güven verici-destekleyici ve hoşgörülü
aile tipi” olarak ifade etmektedir. Çeşitli açılardan ele alındığında aile tipleri
sınıflamasının sayısı da artabilir.
Fisher (1980), ailenin uyum biçimi (açıklayıcı, engelleyici-bastırıcı, savunucu,
paranoid, anksiyöz, histerik), yaşam döngüsünün majör krizlerine göre tanımlanan
ailenin içinde olduğu gelişimsel evre, ailenin temel problemi veya tanımlanmış hastanın
(identified person) teşhisi, ailenin motifi ya da boyutu (kontrolsüz, kaotik, dağılmış
esnekliğe karşı katı aileler), evlilik ilişkilerinin tipi (eşlerin bireysel dinamikleri üzerine
temellenen güç ve çatışmaların yapısı ile normal evlilik ilişkileri) gibi beş temel ölçüte
göre altı aile tipi belirlemiştir.
1) Daralmış aile tipi: Ailenin duygusal yaşam durumlarında aşırı kısıtlamalar vardır.
Genellikle pasif-depresif özelliklerin gözlemlendiği çocuk veya ergen üyeye sahiptir.
Üyeler, aile içinde zayıf olarak algılanan bir üyeye ya da ilişkiye yönelik koruyucu güçlerini
birleştirir.
33